Elif Altın – Türkiye bayan hareketinin öncü isimlerinden avukat Nazan Moroğlu, Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu’nun (GWI) “Dünyanın 100 öncü kadını” listesinde yer aldı. Milliyet’e konuşan Moroğlu, “Bu duyguyu sözlerle anlatabilmek kolay değil, onur duydum. Atatürk devrimleriyle kazandığımız hakları ve Türkiye’de sürdürülen eşitlik gayretimizi milletlerarası alanda anlatabilmiş olmanın memnunluğunu yaşadım. Uzun yıllardır çabayı sürdürdüğüm eşitlik, demokrasi, bayanın insan hakları yolunda artık daha fazla sorumluluk yüklendiğimi hissettim” dedi.

Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu (GWI), kuruluşunun 100’üncü yılında, dünyanın farklı ülkelerinden 100 öncü bayan seçti. Kuruluş bu kapsamda Türkiye’den İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği Koordinatörü, İstanbul Barosu Lider Yardımcısı avukat Nazan Moroğlu’na 100 öncü bayan ortasında yer verdi.

En güçlü isimlerden

Türkiye’de bayan hakları konusunda çalışan ve uğraş eden en güçlü isimlerden biri olan 74 yaşındaki avukat Nazan Moroğlu, Bayan hukuku konusunda uzmanlaşan birinci avukat olarak uzun yıllardır bayan hukuku üzerinde çalışıyor. Moroğlu, çalışma hayatı boyunca birçok değerli kuruluşta da misyon aldı. Avrupa Birliği Bayan Hukukçular Derneği (EWLA) kurucu üyeliği, Türkiye Barolar Birliği Bayan Hukuku Komitesi kurucu başkanlığı, 2004 yılından beri İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği İKKB Koordinatörlüğü, İstanbul Barosu Bayan Hakları Kurulu, Bayan Araştırmaları Derneği ve Türk Hukukçu Bayanlar Derneği İdare Şurası üzere kuruluşlarda misyon yaptı.

Moroğlu, 2004 yılında Rotary “mesleğinde muvaffakiyet ödülü”, 2008 yılında Türk Üniversiteli Bayanlar Derneği lider bayan mükafatı, 2008 yılında Türk Üniversiteli Bayanlar Derneği “önder bayan ödülü”, PEN Muharrirler Derneği His Asena mükafatı, IWSA Memleketler arası Bayanlar Dayanışma Derneği “Kadınlara Güç Katan Güçlü bayan lider” mükafatı üzere birçok mükafata layık görüldü.

‘Onur duydum’

Avukat Nazan Moroğlu, Milliyet aracılığıyla şu bildirileri verdi:

“Bu duyguyu sözlerle anlatabilmek kolay değil, onur duydum. Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu, Birleşmiş Milletlere bağlı Ekonomik Toplumsal Kurul, Memleketler arası Çalışma Örgütü, Avrupa Kurulunun Eşitlik Komitesi üzere birçok örgütte danışman statüsünde temsil edilen kıymetli bir kuruluş. Memleketler arası Üniversiteli Bayanlar Federasyonu Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra bayanların ve kız çocuklarının eğitim hakları ile milletlerarası dostluk ve işbirliğinin geliştirilmesini amaçlayan; dünyada barış, adalet ve eşitliğin sağlanmasına dayanak oluşturmak üzere kurulmuş olan yüz yıllık bir federasyon.

Yüz yılda yüz öncü bayan listesinde adımı gördüğümde onur duydum. Natürel evvel ülkem ismine onur duydum. Atatürk devrimleriyle kazandığımız hakları ve Türkiye’de sürdürülen eşitlik gayretimizi memleketler arası alanda anlatabilmiş olmanın memnunluğunu yaşadım. Uzun yıllardır çabayı sürdürdüğüm eşitlik, demokrasi, bayanın insan hakları yolunda artık daha fazla sorumluluk yüklendiğimi hissettim.”

‘Mücadeleye devam’

“Yaklaşık 35 yıldır bayan hakları alanında çalışmalarıma devam ediyorum. Atatürk devrimleriyle kazandığımız haklara sahip çıkmayı, günün gelişen şartlarına nazaran haklarımızı geliştirmeyi unsur edinen derneklerde bir hukukçu olarak öncelikle maddelerde bayan erkek eşitliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalara katıldım. Üyesi olduğum Türk Hukukçu Bayanlar Derneği, Bayan Araştırmaları Derneği, Türk Üniversiteli Bayanlar Derneği üzere birçok derneğin idaresinde bulundum.

Türkiye, 1985 yılında Birleşmiş Milletler Bayanlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Kaldırılması Kontratı onaylandıktan sonra, öncelikle ailede demokrasi-toplumda demokrasi; eşit hak, eşit temsil kampanyalarıyla Uygar Kanun’un, akabinde temel kanunların günün gereksinimlerine uygun olarak değiştirilmesi çabasının içinde yer aldım.

1995 yılında kurulan hala koordinatörü olduğum İstanbul Bayan Kuruluşları Birliği, eşitlik, demokrasi, laiklik, bayanın insan hakları ortak paydasında bir ortaya gelen ülkemizdeki birinci şemsiye örgütlenme modelidir. Bayan kuruluşlarıyla aktivist olarak her türlü ayrımcılığa ve bayanlara yönelik şiddetle uğraş etmeye devam ediyorum. Tıpkı vakitte, akademik alanda İstanbul Üniversitesi’nde kurulmuş olan bayan Çalışmaları Ana Bilim Dalı’nda bayan hukukunda yüksek lisans yaptım.

Nazan Moroğlu, listede yer almasının Türkiye için gurur verici olduğunu vurguladı.

Bu alanda birinci akademik çalışma olan ‘Kadının soyadı’ tezim 1998 yılında yayınlandı. Yeditepe ve MEF üniversitelerinde ‘Kadının İnsan Hakları Dersi’ vermeye devam ediyorum. Bu çalışmalar sürerken, avukat arkadaşlarımızla İstanbul Barosu’nda Bayan Hakları Komisyonu’nu kurduk. Böylelikle çok taraflı olarak sürdürülmekte olan bayan hakları gayreti içinde oldum.”

‘Kadın hakları bir ülkede demokrasinin temel kriteri’

“İstanbul Sözleşmesi’nin bir Cumhurbaşkanı kararıyla feshedilmesi büyük bir geriye gidiş yaşattı. Çok sayıda bayan kuruluşu ve lider yardımcısı olduğum İstanbul Barosu da hukuken yok kararında olması nedeniyle fesih kararının iptali için dava açtık. Ülkemizdeki erkek hükümran kuşatma, bayanı birey olarak görmüyor. Demokrasinin temel kriteri olan bayan erkek eşitliği yolunda çabaya devam ediyoruz.

Bayan hakları, toplumsal cinsiyet eşitliği, bir ülkede demokrasinin temel kriteridir. Tıpkı vakitte ülkenin sürdürülebilir kalkınma maksadına ulaşabilmesinin itici gücüdür. Bu nedenle ülkemizde de dünyada da bayanların öncelikle kanun önünde eşit haklara sahip olması ve bu hakların hayata geçirilmesi gerekir.
Bayana yönelik şiddet ve bayan cinayetleri büyük bir sorun olarak devam ediyor. Halbuki bayana yönelik şiddet bir insan hakları ihlalidir. Hala 1 milyon 680 bin bayanın okur müellif olmadığı Türkiye’de, bayanların eğitim başta olmak üzere hayatın her alanında eşit iştirakinin, karar verici pozisyonlarda eşit temsilinin sağlanması için kararlı bir devlet siyaseti uygulanması gerekir. Ülkemizde eğitimin laik bilimsel temele dayandırılması; 4+4+4 eğitim sisteminin kaldırılması, evlilik yaşının uygulanmasını, çocuk evliliklerinin önlenmesi, siyasi partilere verilen devlet takviyesinin bir kısmının bayan seçmenlerin eğitimi ve bayanların siyasete iştiraki kolaylaştırma maksatlı kullanılması ile eşitliğin, demokrasinin hayata geçirebileceğine inanıyorum.

Atatürk devrimleriyle kazandığımız haklardan geriye gidişe de son verilmesi gerekiyor.”