Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, Kovid-19 pandemisi ile uğraşta merak edilen soruları yanıtladı. Sabah gazetesine açıklamalarda bulunan Bakan Koca, “Evde izole olması gereken kaç kişi ortamızda?” sorusuna “Şu an 100 bini aşkın kişi konutta izole olması gerekirken kentler ortası seyahate çıkıyor” karşılığını verdi.

İşte Bakan Koca’nın salgınla uğraşta merak edilen sorulara verdiği karşılıklar;

Kovid-19 olumlu olay sayısı neden sürat kesmiyor?

Şu anki tabloda düğünlerin, taziyelerin, asker uğurlamalarının tesiri görülüyor. Ayrıyeten Doğu, Güneydoğu ve İç Anadolu’da, pandeminin birinci devrini yaşamayan vilayetlerde durum artık önemli olarak hissediliyor. Maskenin, virüsle gayret tesirli olduğunu biliyoruz. Fakat cezalarla ilgili “nasılsa tahsil edilmeyecek” rahatlığı içinde caydırıcılık kayboldu. Vatandaş da “Bu iş bitti”, “Atlatırsak da hafif atlatacağız” üzere düşünmeye başladı. Bu noktada yeni önlemler alındı.

Önümüzdeki günlerde İstanbul’u ne bekliyor?

İstanbul başlangıçta virüs gerçeğini yaşadı ve önlemlere ahenk alışkanlığı başladı. Kent, yazın boşaldığı için bu periyotta önemli tesir görmedik. Trafik yüzde 18’e kadar indi, artık 65’e çıktı. Eylül sonuna yanlışsız yoğunluğun artacağını öngörüyoruz. Hakikaten, İstanbul’da geçen haftaya nazaran yüzde 32 olay artışı var.

Başşehir Ankara’da hadiseler neden patladı?

Ankara, memur kenti olduğu için yazın kent dışına önemli nüfus hareketi oldu. Geriye dönüşlerle birlikte giderek hadise artış tablosu başladı. Düğün vb etkinlikler de ana kaynak haline geldi. Önümüzdeki günlerde esnek mesai ile 16.00-19.00 ortasında memurların trafikte olmaması değerli.

Meskende izole olması gereken kaç kişi ortamızda?

Şu an 100 bini aşkın kişi meskende izole olması gerekirken kentler ortası seyahate çıkıyor. Uçak ve tren seyahatinde HES kodu zarurî. Otobüs seyahatinde da HES kodu takibi yapılacak. Konutta izole olması gereken kişi, kurala uymuyorsa onları yurtlara alan, hatta masraflarını da o bireyden tahsil eden vilayetlerimiz var. Bunu yaygınlaştırıyoruz. “Evde izole olmuyorsan seni yurda alır ve parasını tahsil ederim uygulaması” başladı.

Temaslı takibinin yanı sıra meskende izoleyken belirtisi ağırlaşanlar için ne yapılıyor?

Özel bir davet sistemi oluşturuyoruz. Bu sistemde meskende izole ettiğimiz şahısları ayrıyeten semptom taramasına tabi tutuyoruz. Yani meskende izole iken bireylerin bizi aramasını beklemeden, takımlarımız 1, 3, 7 ve 14. günlerde kesinlikle arama yapıyor. Belirti değişikliği varsa bu bireye ek tedavi veriliyor yahut hastaneye alınıyor.

Okul öncesi ve 1. sınıflarda yüz yüze eğitim kararı nasıl alındı?

Okul öncesinde ve birinci sınıflarda yüz yüze eğitim gerekli olduğundan, 2 gün okul, 5 gün konuttan takip etme modeli benimsendi. O 5 gün de bir halde belirtilerin görülebildiği bir devir. Okula göndermek bu tercihe bağlı. Burada gaye bir biçimde eğitimi başlatabilmek. Bu, temkinli bir adım. Gerekirse aşikâr aralıklarla kararımızı gözden geçiririz. Fakat, “Genel olarak eğitime başlıyoruz” dendiği anda bile okulların açılamayacağı riskli vilayetler var.

Sıhhat sistemimiz, salgının yükünü nasıl karşılıyor?

Hastanelerden çevrilen tek bir vatandaş yok. Bölgesel bazda da hasta yükünün karşılanmadığı bir tablo da yok. Lakin hassaslık göstermezsek bu, olmayacağı manasına gelmez. ‘Endişeye gerek yok. Hastaneler yetiyor. İlaç da var. İşimize bakalım’ denirse herkes en yakınında korona olduğunu görür. Formül belirli: “Maske, ara, hijyen, test, tarama, erken teşhis ve tedavi.”

İstatistiklerinde kuşku var mı?

Dünya Sıhhat Örgütü, “PCR yapıyorsanız, olumlu vakalarınızı bildirin” diyor. Bu imkan yoksa, tomografi yahut klinik bulgu ile teşhis konulan hadiselerin bildirilmesini istiyor. Biz, PCR’ı yaygın yapıyor ve müspet hadiseleri bildiriyoruz. Kişinin primer (temelde yatan) hastalığının ne olduğu kıymetli. Örneğin, trafik kazası geliyor. İki, üç gün yatıyor. Yatan hastalara Kovid testi de uygulanıyor. Diyelim, test olumlu çıkıyor. Trafik kazasından mı öldü, Kovid’den mi? Başlangıçtaki neden trafik kazası, kovid ikincil neden. DSÖ, asli sebebi önemsiyor.

CHP Genel Lideri’nin açıklamalarına ne diyorsunuz?

Dünya, teneffüs sorunu olmayanı hastaneye almıyor. Kovid’de 10 hadiseden 8’i belirti vermiyor, 1’i hafiforta seviyede atlatıyor, 1’i de hastanede tedaviye alınıyor. Batı ülkeleri bu 8’le uğraşmıyor. Biz ise daima tarama yapıyor o 8’i izole ediyoruz. Tarama yaptıkça hadise artıyor. CHP Genel Lideri o kelamları söylememeli. Batı ülkeleri üzere bizim de yalnızca teneffüs ezası olana test yapmamız gerekir. Ancak biz filyasyon üzere sıkıntı bir işi yapıyoruz.

Türkiye’nin üstünlüğü nerede?

Türkiye bu kadar salgın yüküyle karşı karşıya kalmasına karşın sıhhat altyapısında sorun yaşamadı. Şu anki yükümüzü bilebilir olsalar, sıhhat alt yapımızın gücüne ve çalışanlarımızın özverisine şaşırırlar. Turizm açıldı, 10 milyon insan geldi. Yalnızca THY’de ağustos ayında 9.5 milyonun hareketi kelam konusu. Pandemi olacak, 10 milyon kişi uçakla hareket edecek.

Aşı üretiminde hangi noktadayız?

Dünyada 8 aşı, faz 3 kademesine geldi. Bizde 13 aşı çalışması var ve hayvan deneyleri tamamlanmak üzere. Faz 3 için başvuran ABD’li bir firma ile Çin merkezli aşıya müsaade verdik. Ruslar da belge sundu. Faz 3, gönüllülerde yaygın çalışmanın yapıldığı bir devir. Aşıların bizim insanımızdaki tesirini bilmemiz çok değerli. Irktan ırka, bölgeden bölgeye değişebiliyor.

Grip mevsimine dair ne çeşit hazırlıklar planlandı?

Ekim, kasım ayları influenza (grip) ve teneffüs yolu hastalıklarının ağır olabileceği bir devir. Üstelik belirtiler de benzeri. Şayet maske ve araya itina gösterilirse bu önlem tüm vatandaşlarımızı mevsimsel hastalıklardan da koruyacaktır. Viral enfeksiyonlar, damlacıkla geçiyor. Beklediğimiz tehlikeyi en aza indirmenin yolu yeniden maske ve uzaklıktan geçiyor. Kovid tedavisinde kullandığımız Favipiravir isimli antiviral ilaç, influenza (grip) üzerine de tesirli. “Grip miyim, Kovid miyim?” tasasını dikkate alarak favipiraviri vatandaşımıza yaygın vereceğiz. Ayrıyeten birebir sürüntüden influenza ve Kovid tespiti de yapılacak.

Üniversiteler ne vakit açılmalı?

Üniversitelerin açılması halinde büyük kentlere yanlışsız önemli nüfus hareketi olacak. Öğrenciler genelde yurtta kalıyor. Şu an tek kişilik oda imkanları sonlu. Hem hareket hem de bir ortada hayat, durumu riskli kılıyor. Birinci etapta uygulamanın gerekli olduğu tıp, mimarlık, inşaat üzere alanlardan başlayalım istedik. Yurtlarda daha az öğrenci kalacağı için bu tablo, yönetilebilir olacak. Denetimli periyoda giren vilayetlerde ise üniversiteler daha erken açılabilir.

Haberler.com