Dünyayı sarsmaya devam eden koronavirüse karşı aşı ve ilaç çalışmaları devam ederken Prof. Dr. Fevzi Sefa Dereköy, bu tip hastalıklar için geliştirilen aşılara karşı her vakit soru işaretleri ile yaklaşılması gerektiğini söyledi. Prof. Dr.Dereköy, “Zoonotik (hayvandan beşere bulaşan) hastalık, aşı yapılan hayvanlardan da bulaşabilir. Covid-19’a karşı üretilen aşılara temkinli yaklaşmalıyız. Zira hastalığın nedeni bu türlü bir aşı olabilir.” dedi.
Çamlıca Medipol Üniversite Hastanesi Kulak Burun Boğaz kısmından Prof. Dr. Fevzi Sefa Dereköy, korona aşısıyla ilgili konuştu. Prof. Dr. Fevzi Sefa Dereköy, “Dünyamızda yaygın biçimde seyreden bu zoonotik pandemide, salgınla ilgili mikro organizmanın birinci kaynağı şimdi kesin olarak açıklığa kavuşmamıştır. Bir zoonoz pandemisinde birinci denetim altına alınması gereken bu enfeksiyonun kaynağıdır. Tekrar temel enfeksiyon bilgilerine nazaran salgınların sanılandan daha farklı bir kaynak ve daha farklı bir mikroptan da kaynaklanabileceği göz önüne alınmalıdır” diye konuştu.
Prof. Dr. Dereköy kelamlarını şöyle sürdürdü:
Koronavirüs hastalığı (COVİD-19) ile ortaya çıkan global salgın tüm dünyayı etkileyerek ağır bir halde devam etmektedir. Şiddetli Akut Respiratuar Sendrom’da (SARS) ve Middle East Respiratuar Sendromu (MERS) olarak bilinen salgınlarda hayatı tehdit eden ve hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklara neden olan virüslerin insanlara geçiş ve bulaşma yolları hala araştırılmaktadır. Geldiğimiz bu bilinmeyen ortamda bir hastalık ile bir mikrop ortasında nedensel alaka kurmak için gereken dört kritere (Koch postulatları) uygun olarak temel salgın prensiplerini hatırlatmakta fayda görüyorum. Zoonotik hastalıklar denildiğinde, hayvandan beşere geçen enfeksiyon hastalıkları kastedilmektedir. Dünyamızda yaygın biçimde seyreden bu zoonotik pandemide, salgınla ilgili mikroorganizmanın birinci kaynağı şimdi kesin olarak açıklığa kavuşmamıştır. Bir zoonoz pandemisinde birinci denetim altına alınması gereken bu enfeksiyonun kaynağıdır.
Yeniden temel enfeksiyon bilgilerine nazaran salgınların sanılandan daha farklı bir kaynak ve daha farklı bir mikroptan da kaynaklanabileceği göz önüne alınmalıdır. Tifo (Salmonella Typhi) ile Paratifo’nun (Salmonella Paratyphi) birebir salgında simültane olarak yer alabildiğini hatırlatıyor ve bir mikrobun farklı cinslerinin birlikte olduğunda daha ağır bir enfeksiyon yapabildiğini vurgulamak istiyorum. Beşerde görülen Kampylobakteriozis’in hiperendemisinde (insanlarda en sık rapor edilen zoonotik hastalık) birebir tavuk, domuz yahut başka çiğ et kaynaklarındaki etken patojenin farklı virulan suşlarının (bir mikrobun hastalığa neden olma yeteneği) bir ortaya gelmesi sorumlu tutulmaktadır. Kullanılmakta olan COVİD teşhis testinin güvensizliği bu gerçeğe bağlı olabilir.”
“ENFEKTE HAYVANLAR SALGINDA ROL OYNAYABİLİR”
Prof. Dr. Fevzi Sefa Dereköy, “Avrupalı bir akademisyen COVİD-19 pandemisini tarihte birinci defa görülen ve teneffüs yolu ile bulaşan besin kaynaklı bir salgın olarak tanım etmektedir.” dedi ve ekledi:
“Yazara nazaran salgın, Çin’de ağır viremi (Virüslerin kan sirkülasyonuna girmesi) halindeki hayvanların üzeri kapalı ve hava sirkülasyonu bozuk canlı hayvan pazarında işlenmesi sırasında, virüsün damlacık yahut aerosol (hava yoluyla bulaşma) tesiriyle etrafa yayılması sonucu başlamış olabilir. Rezervuar vazifesi yapan bu viremik hayvanların hasta olmayabileceğini de belirten müellife nazaran büyük besin işletmelerinde virüsün bulaşması, hayvan ve besin ile temas sonucu virüs yayılabilmektedir. Enfekte deniz eserleri, balık tankları ve canlı hayvanların yaşadığı ortam havasına teneffüs yolu maruziyeti salgında rol oynayabilir. Bu hipotez son aylarda Avrupa’da Almanya başta birtakım ülkelerde ve ABD’deki birtakım et sürece tesislerinin koronavirüs salgınlarının en ağır kaynağı haline gelmesini açıklamaktadır’
‘Son olarak yeniden değerli bilim insanlarının görüşlerini kamuoyuna aktarmayı bir görev biliyorum’ diyen Prof. Dr. Fevzi Sefa Dereköy, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çin başta olmak üzere birtakım ülkelerde hayvan hastalıklarına karşı ağır aşı çalışmaları yapılmaktadır. Hususla ilgilenen akademisyenler, bilhassa hayvanlardaki canlı aşı çalışmalarının kimi zararlarına işaret etmişlerdir. Bu tarafıyla temel enfeksiyon düsturlarına nazaran, bir zoonozla karşılaşıldığında, tabiplerin hasta hayvanlara maruziyeti sorgulamak dışında canlı hayvan aşısına maruziyeti, canlı aşı uygulanan hayvanlara maruziyeti ve canlı aşının uygulandığı ortamı araştırmaları gerekliliği vardır. Aşı ile enfekte hayvanlardan üretilen ilaç, kozmetik ve tıbbi materyalin hastalığı ağırlaştırabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu durumda üretilemeye çalışılan aşıların mevzuyu karmaşık bir hale getirmesi de mümkün gözükmektedir. Tekrar bilim insanları son yıllarda kırsal bölgelerde ortaya çıkan ağır enfeksiyon olgularında yaban domuzlarının vektör rolü oynayabileceğini de ileri sürmektedirler.”
– İstanbul
Kaynak: DHA
Haberler.com
