Türkiye ile ikili bağlarda periyot dönem tansiyonun yükseldiği ülkelerin başında gelen Fransa’da Senato, “Avrupa Dışı Devletlerin Fransız Üniversite ve Akademi Dünyasındaki Nüfuzları ve Bu Nüfuzların Etkileri” başlıklı bir enformasyon raporuna imza attı. Raporda, Çin, Rusya, Türkiye ve kimi Körfez ülkelerinin Fransa’daki akademi dünyasını etkilemek suretiyle kendi görüşlerini dayatmaya çalıştığı tez edildi. DW’nin haberine nazaran, yayımlanan raporda Fransa’nın öbür Batı devletleri üzere, başta Çin olmak üzere bu ülkelerin “hedefi” haline geldiği iletisi verilirken, bu devletlerin diplomatik stratejilerinin, “milliyetçilikleri ve liberal ülkelere cephe alışlarıyla kendini gösterdiği” görüşü savunuldu.

İş dünyası kurdu

Raporun Türkiye ile ilgili hazırlanan kısmında, “düşünce kuruluşları kurup finanse ederek” ve “araştırmacıları amaç alan baskılar” olmak üzere iki temel eksende üniversite ve akademi dünyası üzerinde tesir oluşturmaya çalışıldığı savunuldu. Bu niyet kuruluşlarına örnek olarak TÜSİAD dayanaklı Bosphorus Enstitüsü (Institut du Bosphore) gösterildi.

‘Finanse ediliyor’

2009 yılında Paris’te Fransız iş dünyasıyla ortaklaşa kurulan enstitünün “Türkiye tarafından desteklendiği ve finanse edildiği” görüşü de raporda yer aldı. Enstitünün, “yalan gerçekler yaymasa da, tek taraflı görüş belirten tez ve notlar savunduğu ya da şuurluca bir sorunun boyutlarını unuttuğu” kaydedildi.

Raporda, Fransız Bilimsel Araştırmalar Ulusal Merkezi araştırma müdürü tarihçi Claire Mouradian’ın “Bosphorus Enstitüsü Türkiye hakkında yazı yazanları gözetliyor” tabirlerine de yer verilirken; Mouradian’ın bu durumu “göz korkutma” olarak değerlendirdiği not edildi. Raporda Ankara’nın, “yabancı araştırmacıların Türkiye’de arşivlere erişimini kısıtladığı” görüşüne de yer verildi.

Bosphorus Enstitüsü Lideri: ‘Komik bulduk, çok büyük talihsizlik’

Paris Bosphorus Enstitüsü Lideri Bahadır Kaleağası, “Sadece bir akademisyenin görüşlerine yer verilmiş; kimin suçlandığı belirli değil, bir laf kalabalığı var. Büyük bir talihsizlikle aslında burada enstitünün kast edilip edilmediği bile anlaşılmıyor” dedi.

“Paris Bosphorus Enstitüsü, Fransa’da Fransız kurumlarca denetlenen bir kuruluş” diyen Kaleağası, şunları kaydetti: “Bunun bir dezenformasyon olduğu belirli. Öncelikle komik; ayrıyeten çarçabuk yanlış olduğu kanıtlanabilir argümanlar var. Bizden bir görüş almaları, ya da en azından internet sitemize bakmaları bile bu savlara yer vermemek için kâfi olurdu.Senatoya da bildireceğiz. Çarçabuk mesnetsiz bir tez olduğu görülür durumda. Finansal kaynaklar, etkinliklerimiz; burada yer verilen görüşler hepsi internet sitesinde var. Her şey şeffaf. “Yanlış haber verilmiyor ancak tüm görüşleri kapsamıyor” üzere bir tabir var. Her aktiflikte, çalışma konularımızda her fikir her vakit yer bulmaktadır. Çok somut ve ulaşılması kolay hususlarda bir akademisyenin görüşüyle talihsizlik yapmışlar. Bu ortadaki duruma yalnızca ‘kötü bir öğrenci ödevi gibi’ diyebiliriz.”

Aktif isimleri buluşturuyor

Başkanlığı Bahadır Kaleağası tarafından yürütülmekte olan Bosphorus Enstitüsü’nün idaresinde Türk ve Fransız iş ve akademi dünyasından isimler var. Temel amacı ise Türk-Fransız ve Türkiye-AB münasebetlerini ilerletmek. İdarede AXA, Koç Holding, L’Oréal, Bell Holding, TAV Holding, TEB, Mars Logistics üzere şirketlerin üst seviye yöneticileri bulunuyor.

Türk-Fransız bağları ve Avrupa siyasetlerine odaklanan birinci niyet kuruluşu olan enstitü, Türkiye ile partnerleri ortasındaki diyalogu geliştirmeyi amaçlıyor. Farklı alanlardan gelen Türk ve Fransız siyasetçileri, girişimcileri, ekonomistleri ve entelektüelleri buluşturuyor.

‘Düşünce kuruluşu tam da bu işi yapar’

“Dünyada niyet kuruluşları vardır. Amerika, Çin, Rusya, İsrail’in öne çıktığı kuruluşlar yeniden bu ülkelerde kendi görüşlerini savunup, ilgileri üzerinde çalışabilirler. Her ülke, niyet kuruluşu ile kendi görüşleri doğrultusunda da değerlendirmeler yapabilir yahut pek çok farklı görüşü sunabilir” tabirlerini kullanan Prof. Dr. Hasan Koni, “Bunun manası; kendi görüşlerini karşı tarafa kabul ettirmek değildir” dedi.

Prof. Dr. Koni, kelamlarına şöyle devam etti: “Örneğin bu enstitünün bir mevzuyu ele aldığı bir aktiflikte değişik fikirlerle o mevzunun yorumlanabileceği üzere, tek taraflı bir fikir de ele alınabilir. Ayrıyeten bu fikir kuruluşu bir diğer ülkede ve onun kontrolüne doğal. Mesela İsrail, Amerika üzere bir ülkede kendi görüşlerini ateşli bir halde açıklıyor, tarafını tutabiliyor. Yani burada söz edilen “Enstitünün, palavra gerçekler yaymasa da, tek taraflı görüş belirten tez ve notlar savunduğu ya da şuurluca bir sorunun boyutlarını unuttuğu” kısım olsa dahi, bir niyet kuruluşu için hiçbir sakıncası yoktur. Lakin dediğim üzere, bu türlü bir fikir kuruluşu zati düzenlediği etkinliklerde pek çok taraflı görüşün savunulmasına müsaade verecek kadar özgürlükçülüğü önemser.”