Güneş yanığı, cildin ağır bir halde güneş ışığına maruz kalması sonucunda meydana gelen, maruz kalan bölgenin akut ilgihaplanması durumuna denir. Pekala güneş yanığı nasıl tedavi edilir? Güneş yanığına ne iyi gelir? Güneş yanığı için tavsiyeler nelerdir?

GÜNEŞ YANIĞI NEDİR?

Güneş yanığı, derinin güneş ışığına kısa müddette ve çok ölçüde maruz kalması sonucunda meydana gelen bir rahatsızlık. Dalga uzunluğu 300 nanometre civarında olan ultraviyole ışınları buna sebeb olur. Işığa maruz kalan deri evvel en dış katmanını kalınlaştırarak ışığın etkisinden kendini muhafazaya çalışır. Çabucak akabinde deriye rengini veren bir pigment olan Melanin imalini arttırır. Derinin rengi bu pigmentin artmasından ötürü yoğunlaşır. Işığa maruz kalma daha da uzarsa 1-24 saat içinde rahatsızlık belirtileri kendini göstermeye başlar. Belirtiler hafif bir kırmızılıktan derinin balonlaşmasına kadar değişir.

Güneş yanığının tedavisinde birinci yapılacak olan soğuk komprestir. Ağrı giderici pomatlara istek etmemelidir. Şiddetli yanıklarda steroit ihtiva eden haplar tabip tavsiyesine nazaran kullanılabilir.

Deride kabarıklık, çok kızarıklık, su toplama, baş ağrısı, titreme ve kusma üzere şikayetleriniz varsa güneş yanığı tedavisi için tabibe başvurmalısınız. Bu şikayetler durumunuzun önemli olduğunu ve uzman müdahale gerektirdiğini gösterir.

AMELE YANIĞI NEDİR?

Amele yanığı bir güneş yanığı tipidir. Bedenin bir kısmının giysi, saç, şapka vb. hallerde güneş ile temasının kesilmesi ve başka bir kısmının güneşe maruz kalması sonucu ortaya çıkar. Halk ortasında amele yanığı denmesinin sebebi, çalışanların güneş altında, atlet üzere iş giysileriyle yanmalarından kaynaklanır. Şık bir imaj olarak kabul edilmez. Biçimsiz ve orantısız bir yanma çeşididir. Ciltteki renk farkını kapatmak için, amele yanığı olan yerler havlu, tişört üzere şeylerle kapatılıp, rengi değiştirilmek istenen yerler açık bırakılarak güneşlenilebilir. Uzun saçtan kaynaklanan ensedeki, alın, kulaklardaki vs. beyazlık ise saçın toplanmasıyla yahut kestirilmesiyle ortaya çıkar ve bunun da tek tahlili saçın toplanılarak yahut düzgün bir ense tıraşıyla güneşlenilmesidir.

Amele yanığının sık görüldüğü yerler:

– önkollar (kısa gömlek yahut tişört yüzünden)

– ense (uzun saç yahut gömlek yakası yüzünden)

– bacaklar (eğer şort giyilmişse)

– ayak bilekleri (genellikle çoraplar yüzünden)

– alın (eğer şapka giyilmişse)

– bilek (eğer saat takılıyorsa)

GÜNEŞ YANIĞINA NE UYGUN GELİR?

Güneş yanığına maruz kalanlar cildini gereğince soğutması çok değerlidir. Yani güneş yanığı olduğunda yapılması gereken birinci şey cildin soğutulmasıdır. Cildin soğutulması acıyı azaltır ve ihtihabı önlemektedir. Ama buna ek olarak buz küpleri üzere çok soğuk olan hususlar de güneş yanığı tedavisi için uygun görülmemektedir. Birinci tedavi için soğuk suya batırılmış havlu kullanılabilir. Cildin soğutulması süreci en az yarım saat uygulanmalı mümkünse yanık oluşan bölgede ağrı büsbütün kesilinceye kadar soğuk kompres uygulaması devam etmelidir. Buna ek olarak sıvı içecek alımı çok kıymetli bir noktadır. Zira güneş yanığı yüzünden ciltte fazla ölçüyse sıvı kaybı olmuş olur.

Güneş yanığı tedavisi için meskende tanınan olarak uygulanan en bilindik sistem yanık cilde soğuk yoğurt sürülmesidir. Bu tedavi prosedürü soğuk olduğundan yalnızca acıyı hafifletir, lakin yanık sebebiyle oluşan iltihabı iyileştirmede tesiri olmamaktadır. Ayrıyeten hekimler tarafından yapılan açıklamaya nazaran süt eserlerindeki bakteriler enfeksiyonları tetikleyebileceği için peynir, yoğurt vb. üzere süt eserleri içeren besinleri cilde sürmekten kaçınmak gerekmektedir. Ayrıyeten cilde diş macunu mutlaka sürülmemelidir. Yarardan çok ziyanı vardır.

Güneş yanığına iyi gelen şeylerden birisi de papatya ya da aloe vera içeren eserlerdir. Bu eserler iltihap giderici özelliğine sahip olduğu için yanık bölgeye sürülürse bu bölgenin iyileşmesini hızlandırır. Ama cilde rastgele bir husus, krem, merhem vb. şeyler sürmeden evvel içeriğine iyi bakmak gerekir. Zira içeriğinde alerjiniz olabilecek bir unsur olabilir. Bunu denemek için birinci evvel cildinizde küçük bir alana sürüp o denli test etmenizi tavsiye ederiz. Güneş yanığı olan bölgeye günde birkaç defa nemlendirici jel ve losyon uygulayabilirsiniz. Bu sayede cildin sıvı kaybını en az düzeyde tutmuş olursunuz.

GÜNEŞ YANIĞINA DÜZGÜN GELEN UNSURLAR, BESİNLER, KREMLER NELERDİR?

Güneş yanığına iyi gelen birçok husus, besin, krem, besin vardır. Bunlardan en bilindikleri aşağıdaki üzeredir.

1-) YOĞURT: Güneş yanığı denilince birinci akla gelen yoğurt olur. Yoğurt, cildi yatıştırıcı, soğutarak rahatlatıcı özelliği ile güneş yanığına iyi gelenler ortasında birinci sırayı korumaktadır. Ayrıyeten yoğurt, cildin iyileşmesi için yardımcı probiyotikler ve enzimler içerir. Tavsiye edilen uygulama formuna nazaran yoğurdun dolapta soğutulmuş ve yağsız olması gerekir. Güneş yanığı olan kısımlara sürülen yoğurt, en fazla beş dakika tutulmalı ve sonrasında bol su ile durulanmalıdır.

2-) SİYAH ÇAY: Halk olarak en sevdiğimiz, gün içerisinde en çok tükettiğimiz içecek siyah çaydır. Tıpkı vakitte siyah çayın yanık bölgeleri rahatlatma özelliği vardır. Güneş yanığı için poşet siyah kullanmak gerekiyor. Sallama diye tabir ettiğimiz 3-4 çay poşetini ılık suya koyun ve siyah hale gelmesini bekleyin. Bu halde demlenmiş çayı soğutun. Sonrasında çay poşetleri ile yahut batırdığınız bir bezle güneş yanığı olan kısma sürün. Gece yatmadan evvel yapılması tavsiye edilmektedir.

3-) SALATALIK: Güneş yanığı için doğal tahlillerden biri olan salatalık, antioksidan ve analjezik özellikleri bulunmaktadır. Birçok cilt kreminde kullanılan salatalık, nemlendirici ve rahatlatma özelliğine sahiptir. Yapmanız gereken ise kolay. Salatalığı kabuğu ile birlikte rendeleyerek suyunu sıkın. Sonrasında bu elde edilen salatalık suyunu güneş yanığına maruz olan kısımlara sürün. Öbür yandan blenderda kalan katı kısmı aloe vera jeli yahut mısır nişastası ile ağır macun elde edebilirsiniz.

4-) AVOKADO: Avokado ile hazırladığınız bir merhem güneş yanığına iyi gelecektir. Size gerekli olan bir tane avokado ve bir çay kaşığı bal. Avokadonun içi kısmını çıkarıp bal ekledikten sonra iyice karıştırın. Elde edilen macunu güneş yanığı kısmına sürün. 15 dakika bekledikten sonra bol su ile durulayın.

5-) MUZ: Keyifle yediğimiz muz ile hazırlayacağınız merhem de sizin güneş yanığına deva olacaktır. Bir adet muzu çatal ile ezdikten sonra yanık olan kısma sürün. Yaklaşık on dakika bekledikten sonra bol su ile durulayın.

6-) ELMA SİRKESİ: Sirke birçok kaygıya deva bir eserdir. Cildi rahatlatması, cilt kızarıklıklarını gidermesi, cildinizde ferahlama sağlaması nedeniyle güneş yanığına iyi gelmektedir. Tavsiye edilen hali ise ılık bir duştan sonra uygulanmasıdır. Sirkeyi yanık bölgeye pamuk ile sürebilir, bir sprey ile sıkabilirsiniz. Bir tatlı kaşığı elma sirkesini bir bardak suya karıştırın. Sonrasında yanıkların üzerine uygulayın.

7-) ZEYTİNYAĞI: Mutfağımızda sıhhat açısından kesinlikle bulundurmamız gereken zeytinyağının birçok yararı vardır. Güneş yanığına maruz kalan cilt, kurur ve cildin gerilmesine neden olur. Bu hususta zeytinyağı kaygımıza derman olacaktır. Zeytinyağının cildi besleme ve yumuşatma özelliğinin yararını göreceğiz. Tavsiye edilen kullanım formu; güneş yanığına maruz olan kısımlara zeytinyağı sürdükten sonra üzerine pak bir bez yahut havlu ile örtün. Yaklaşık 10-15 dakika bu formda bekletin. Sonucunda ise ciltteki gerilmenin azaldığını ve rahatlamayı fark edeceksiniz.

😎 ALOE VERA: Birçok kullanım alanı ve yararı olan aloe vera, yanık tedavilerinin vazgeçilmez doğal prosedürüdür. Cildi meyyit ciltlerden arındıran, temizleyen aloe vera, güneş yanığı hafif ise birkaç gün içinde tedavi eder. Aloe vera yatıştırıcı, serin ve güneş yanığı dışında acı ve kızarıklığı emmek üzere faydalıdır. Güneş yanığı olan kısma aloe vera jeli yedirip cilt emdikten sonra soğuk suyla yıkayabilirsiniz. Sonucunda ise ağrınızın hafiflediğini, kızarıklığın azaldığını göreceksiniz.

9-) YULAF EZMESİ: Yulaf ezmesinin cildi yumuşatma özelliği vardır. Ama yulaf ezmesi, yağlı ciltler için tavsiye edilmektedir. Kuru ciltleri daha da kurumasına neden olabilir. Güneş yanığına iyi gelen yulaf ezmesi nasıl hazırlanır? Bunun için iki kaşık yulaf unu ile yarım tatlı kaşığı soda ve yarım tatlı kaşığı su ile karıştırmak gerekiyor. Hazırlanan bu karışımı biraz soğumaya bırakılır. Devamında yavaşça parmak uçları ile yanık bölgelere sürün. 3-4 dakika kadar beklettikten sonra bol su ile durulayın. Rahatlamanın ve ciltteki gerilmenin azaldığını hissedeceksiniz.

10-) SOĞUK SÜT: Cildi koruyan ve iyileşmesine yardımcı olan soğuk süt, güneş yanığı tedavisi için en kolay tahlillerden biridir. Yapmanız gereken şey ise çok kolay. Tül, pamuk yahut bezi soğuk süte batırdıktan sonra yanık olan kısma yavaşça bastırın.

11-) MISIR NİŞASTASI: Güneş yanığına iyi gelen mısır nişastası, serin bir doku oluşturur. Birebir etkiyi kabartma tozu da göstermektedir. Bu iki eserde güneş yanığından kaynaklanan kızarıklığı giderir ve acıyı giderir. Yapmanız gereken ise macun kıvamına gelene kadar soğuk su ekleyin. Macunu güneş yanığı bölgesine sürerek biraz bekleyin ve durulayın.

12-) PATATES EZMESİ: Ciltteki enflamasyonu azaltan patates, ağrı kesici özelliği ile güneş yanığına iyi gelmektedir. Bunun için iki patates gerekiyor. Uygunca yıkadıktan sonra rendelenen patatesler, blendera koyun ve iyice karıştırın. Çıkan patatesin suyuna pamuk bandırın ve iyice yedirin. Sonrasında yanık olan bölgeye sürün. Öbür yandan patatesleri dilimleyerek yanık bölgeye uygulayabilirsiniz.

GÜNEŞ YANIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Güneş yanığının en bariz belirtisi, her harekette acı veren, kızarmış bir cilttir diyebiliriz. Bu ciltte yavaşça şişlik ve kaşıntı durumu da olabilmektedir. Şayet şiddetli bir kaşındı ve ağrı varsa lütfen hekiminize başvurun. Güneş yanığının birtakım en besbelli belirtileri aşağıdaki üzeredir.

– Bulantı ve kusma

– Titreme

– Boyun tutulması

– Baş ağrısı

– Ateş

Ek olarak şayet küçük çocuklar yahut bebekler güneş yanığına maruz kaldıysa katiyetle bir doktora başvurmanızı tavsiye ederiz.

GÜNEŞ YANIĞI NEYE SEBEP OLUR?

Az derecede güneş yanığı yalnızca ciltte kızarıklığa neden olur. Lakin yüksek derecede güneş yanığı ciltte kabarlıklara sebep olabilir. Haliyle iyileştiğinde ciltte yara izi bırakabilir. Güneş yanığı yalnızca güneşten olabilen bir rahatsızlık değildir. Solaryum vb. üzere yapay ışıklardan da güneş yanığı oluşabilir.

GÜNEŞ YANIĞI NASIL GEÇER?

Üstte paylaştığımız formülleri uygulamanın dışında güneş yanığı nedeniyle yanmayı, acıyı hafifletecek kimi yapabileceğiniz şeyler vardır. Bunları aşağıdaki üzere sıralayabiliriz;

– Sık sık ılık suya duş almak sizi rahatlatacaktır. Duş alırken tazyikli olmamasına dikkat edin. Ve duş sırasında kimyasal eserler kullanmayın.

– Yanık olan bölgelere soğuk suya batırdığınız bez ile kompres yapın. Tesiri geçtikçe bezi tekrar ıslatın.

– Güneş yanığına maruz kalmanız nedeniyle bedenin suya gereksinimi oluşur. Bu nedenle gün içerisinde su içmeyi unutmayın.

– Giysilerinizi pamuklu, bol ve rahat olanlardan seçin

– Serin ve sessiz bir odada uzanmak güneş yanığı nedeniyle oluşabilecek baş ağrınıza iyi gelecektir.

GÜNEŞ YANIĞININ NEDEN OLDUĞU DURUMLAR NELERDİR?

Güneşe uzun müddet maruz kalmak ilerleyen yaşlarda önemli hastalıklara neden olabilir. Her ne kadar D vitamini açısından yararlı olsa bile güneş yanığı ve güneş şu komplikasyonlara neden olabilir;

1) Cildin erken yaşlanması

2) Yüz ve ciltte çillerin oluşması

3) Cilt lezyonları

4) Cilt kanseri

5) Enfeksiyonlar

6) Beğenilen oluşacak hasarlar

Haberler.com