Herkes evde bu hatayı yapıyor; Tifoya kadar götürebilir

Çabucak çabucak herkes gün içinde yemek yapıp, sonraki gün tekrar ısıtarak tüketiyor. Bu durumun, bekleyen yemeklerde bakteri ve kimyasal oluşumunu tetiklediğini söyleyen Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, ikazlarda bulundu. Yemeklerin günlük yapılıp, tüketilmesi gerektiğini vurgulayan Doğan, “Tekrar ısıtılan yemekte oluşan bakteriler tifoya kadar götürebilir” dedi.

Kişi sayısından fazla pişirilen yemekler, herkesin konutunda sonraki gün tekrar yenilmesi için buzdolabına kaldırılıyor. Buzdolabından çıkan yemek, tekrar ısıtılarak sofralardaki yerini alıyor. Neredeyse herkesin meskeninde yaşanan bu durumun bir yanılgı olduğuna dikkat çeken Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, tekrar ısıtılan yemeklerin besin zehirlenmesi ve tifoya neden olabileceğine dikkat çekerek, yemekleri pişirme ve saklama konusunda ihtarlarda bulundu. Bilhassa restoranlarda yiyeceklerin günlük yapılıp, tüketilmesinin besin güvenliği açısından kesin bir kural olduğuna vurgu yapan Doğan, “Sağlık açısından temel prensibimiz günlük yemeği yapıp, günlük tüketmek olmalı, hakikat olan budur. Annelerimiz, eşlerimiz çalışma hayatından da ötürü birkaç günlük yemek yapmak durumunda kalıyor” diye konuştu.

KARBONHİDRAT YÜKLÜ BESİNLER AZAMÎ 2 GÜN BEKLEYEBİLİR

Meskenlerde kuralların gevşetildiğini ancak bunun da yanlışsız olmadığını belirten Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, “Makarna, pirinç pilavı üzere karbonhidrat yüklü yemekler birkaç gün bekletilebilir. Tavuk, balık üzere protein kaynaklı olanları en fazla 2 gün bekletmek gerekir. 2 günden sonra aslında çocuklarımıza yedirmemiz çok yanlışsız değil. Yeterli pişirdiğimizden emin olabiliriz; bir tavuk yemeğini iyi fırınladık ya da bir balığı iyi halde kızarttık. Dolabımız iyi soğutuyor, bunlar bize itimat verebilir. 3 günden sonra bu yenilince tahminen besin zehirlenmesi olmayabilir lakin yapılan araştırmalarda 3-5 adedinde bir besin zehirlenmesi yaşanmış olabiliyor. Birtakım yerlerde bu durumu kaçırabiliyoruz. Dolabımızda bir sorun olabiliyor ya da yemek pişirirken iyi halde kaynatamamış olabiliyoruz. 1 gün sonra bunu fark etmiyoruz, bozulmuş oluyor ve bir mercimek çorbasından bile beşerler zehirlenebiliyor” tabirlerini kullandı.

BEKLEYEN ISPANAKTA KİMYASALLAR AÇIĞA ÇIKIYOR

Bekleyen yemeklerde yalnızca bakteri değil, kimyasalların da oluşmasının kelam konusu olduğunu söz eden Doğan, “1-2 gün sonra ıspanak yemeğinin içindeki kimyasallar tepkiye girebiliyor. Bilhassa ıspanak üzere kükürtlü unsurlar zehirli hale gelebiliyor. Bunu engellemek ismine ıspanak yemeğini günlük tüketirsek sorun olmayacaktır” dedi.

TEKRAR ISITILAN BALIKTA KALİTE SORUNU

Bekleyen balığın sonraki gün kalitesiyle de alakalı sorunların yaşandığına dikkat çeken Doğan, “Bugün bir hamsiyi kızartıp, tüketip, yarına bıraktığınızda esasen kalite açısından sorun yaşıyorsunuz. Meskene 2 kilo balık alınacağına bir kilo alınıp, birebir gün içinde tüketilmelidir” tabirlerini kullandı.

ISITMA DEĞİL, KAYNATMA SÜRECİ YAPIN; ZEHİRLENME OLABİLİR

Buzdolabından çıkan yemeğin yine ısıtılmasının değil, kaynatılması gerektiğine dikkat çeken Doğan, “Bir çorbayı tekrar ısıtmak gerçek değil, kaynatmak gerekiyor. Protein yüklü bir tavuk yemeğinin yine 97-98 dereceyi gördüğünü görmemiz gerekiyor. Bunu yaptığımız vakit da şu oluyor; soslu tavuk yemeğini tekrar ısıttığımızda yemeğin suyu bozuluyor, sosu bozuluyor ya da tadı bozuluyor. Gerekli pastörizasyon sıcaklığına getirmediğimizde, dolap şartlarında bir sorun varsa, bir mikroorganizma bulaşması varsa, kaşıkla, kepçeyle, kevgirle bir bulaşma varsa, biz bu mikroorganizmayı sıcaklıkla öldürmüş oluyoruz. Öbür türlü ısıtıp koyduğumuzda tıpkı mikroorganizmayla bir zehirlenme olabilir” diye konuştu.

KRONİK RAHATSIZLIĞA DÖNÜŞEBİLİR; TİFOYA KADAR GÖTÜREBİLİR

Isıtılan yemeklerde bakteri birikmesinin yaşanabildiğini söyleyen İstanbul Gelişim Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Murat Doğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Salmonella bakterisi, tifoya neden olabilen bir bakteri. Diyelim ki bir tavuk yemeğinde 1-2 bakteri kaldı, bu şartlarda biz bunu ısıtarak tükettiğimiz takdirde bu bağırsaklarımıza yerleşiyor. Bunu çabucak fark etmek mümkün değil. 3-5 hafta sonra kuluçka devrini geçtikten sonra bizi çabucak enfekte ediyor. Bizim de bundan kurtulmamız 5-6 ayı buluyor. Bu bir kronik rahatsızlığa dönüşebilir. Tifoya kadar götürebilir. Bunlara çok dikkat etmek gerekiyor. Staphylococcus Aureus bakterisi süratli halde zehirleme yapar. Düzgünce ısıtırsak, tekrar pişirme sürecinden geçirirsek bu sorunu yaşamayız.”

YEMEĞİ KENDİ TENCERESİNDE SAKLAYIN

Saklanacak yemeğin, kendi tenceresinde koruma edilmesi gerektiğini tabir eden Doğan, “Yeni bir kaba ya da plastik bir kaba almak yanlışsız değil. Servisi yapıp, yemeği tabakladıktan sonra kalan kısmını birebir tencereyle dolaba kaldırmak en doğrusu. Yeni tencere bulaşık makinesinde iyi yıkanmamış olabilir, oradan da mikroorganizma bulaşmış olabilir. Bunların hepsi risk. Şayet ısıtmayı yanlışsız yapmıyorsak besin zehirlenmesi olabilir. Sıcak bir yemeği de ön soğutma yapmadan buzdolabına koymamak lazım. Tencere içerisinde sıcak yemeği dolaba koyduğunuzda yoğuşmadan ötürü damlama gerçekleşiyor. Mikroorganizmalar bu nemden ötürü çoğalabilir. Ön bir soğutma süreci yapmak gerekiyor” tabirlerini kullandı.

– Karaköse