Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı doğal gaz muştusu kamuoyonda coşkuyla karşılandı. 320 milyar metreküp doğal gazın 7 yıl yeteceği söyleniyor.Habertürk müellifi Kübra Par, doğal gazın çıkarılması bulunan rezervle ilgili merak edilen soruları Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Güç Iktisadı Derneği Lideri Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu’na sordu aldığı karşılıkları köşesinde aktardı:

1- Sahiden çıkarılmaya paha büyük bir rezerv mi bulduk?

320 milyar metreküp çıkarılmaya kıymet çok değerli bir ölçü. Küçümsenecek bir tarafı yok. Öteki bir rezerv bulunmasa bile bu kâfi. 1000 metre daha derine inildiğinde daha fazlası da çıkabilir. 1 yıl sonra yeni muştular görebiliriz.

2- Kıbrıs’taki Afrodit alanında bulunan ölçü başlangıçtaki kestirimlerin gerisine düşmüştü. Burada da benzeri bir risk var mı?

Elbette şu an açıklanan rezerv ölçüsü bir iddia. Hesaplamalarla ortaya çıkıyor lakin dün açıklanan sayı en gerçekçi bilgidir. 320 milyar metreküpün çok gerisine düşeceğini zannetmiyorum. İsrail’in Tamar alanında bulduğu ölçü 280 milyar metreküptü. Çabucak birinci yatırımı yapıldı ve İsrail’e gaz geldi. Bir mühlet sonra onun yanı başında daha büyük bir rezerv olan Leviathan’ı keşfettiler. Bu da çok misal bir durum. Tuna 1’in yakınlarında Romanya da doğal gaz çıkarıyor. Demek ki bölgede kıymetli bir rezerv var.

3- Ulusal imkânlarla çıkarıp işlemek için kâfi teknolojimiz var mı? Yoksa milletlerarası bir şirketle mutabakat mı yapılır?

Asıl sıkıntı olan sismik araştırma, sondaj ve keşif. Bunları kendi imkânlarımız ile yapmışken çıkarması o kadar güç değil. Milletlerarası partner almamıza gerek yok, hatta almamalıyız. Yerli, kendi imkânlarımızla çıkarıp kullanmalıyız. Ben halledilebileceği kanaatindeyim.

4- 2023 gerçekçi bir maksat mi? 3 yılda çıkarmak mümkün mü?

Bence son derece gerçekçi bir amaç. İsrail örneği ortada. Tamar’ı 3 yılda, Leviathan’ı 2 yılda tamamladılar. Biz niçin 5 yıl bekleyelim? Tamar alanı 150 km açıkta, bizimki 175 km açıkta. İsrailliler 3 yılda yapıyorken bizimki niçin 5 yıl sürsün? Kesin yatırım kararı olduktan sonra süreç süratli işler.

5- Vatandaşların bundan çıkarı ne olacak? Ceplerine ne vakit yansıyacak?

Gaz fiyatlarının her halükarda düşmesi beklenebilir. Azerbaycan ile yapılan doğal gaz mutabakatı 2021’de bitiyor. Yeni pazarlık sürecinde artık Türkiye’nin eli çok kuvvetli olacak. Kendi gazımız piyasaya sunulmadan, pazarlık masasında elimizin kuvvetlenmesinden ötürü fiyatlarda ucuzlamaya sebep olabilir.

Haberler.com