” Abbara” Suriye sonundaki Kilis‘e kıymet katıyor
KİLİS – Kilis’te, geçmişi yüz yıllar öncesine dayanan Abbaralar (kabaltı) hoşluğu, mimarisiyle kentin tarihine renk katıyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi vilayetlerinin en değerli tarih ayrıntılarından olan Abbaralar (kabaltı) günümüzde dimdik ayakta duruyor. Yüzlerce hoş mesken ve sokaktan oluşan dokunun kıymetli bir kısmının bozulmadan günümüze ulaşmış olmasının turizm açısından büyük bir yarar olduğu belirtiliyor.
Sivil mimari dokusunun ve anıtsal mimari dokusunun kıymetli bir kısmını koruyarak günümüze ulaşmış nadir kentlerden biri olan Kilis’teki kabaltılar dışarıdan kente gelen yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor.
GAP kapsamında bulunan Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Mardin, Siirt ve Şırnak’ta toplam 9 kabaltı ve 5 konak kabaltı olmak üzere toplam 14 kabaltı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mimarlık örneği listesinde yer alıyor. Suriye hududunda bulunan Kilis’te, Kabaltı ile konak kabaltıların 6 tanesi kentte bulunuyor.
Kilis’te birçok sokakta rastlanan, ekseriyetle 5-15 metre uzunluğunda, 1,5-2,5 metre genişliğinde olan çıkmaz sokaklar pozisyonundaki kabaltılar, mahallenin ana yolundan ayrılarak daha da bir şahsileşmiş özel yollar olarak bedellendiriliyor.
Abbara Nedir?
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki vilayetlerde örgü teknikleri kullanılarak inşa edilmiş, eğrisel yüzey ya da yüzeylerden oluşan mimari örgü öğesine abbara ya da kabaltı denir. Abbaralar bazen sivri kemerli, basık kemerli yahut yuvarlak kemerli olup, örgü sistemi beşik tonoz, çapraz tonoz olarak karşımıza çıkar. Meskenlere girişte yapılan sahanlıklar, bazen sokak üstlerinde, altta bir geçit bırakarak yapılmış odalar (abbaralar), ortak kullanım alanları ile özel kullanım alanlarının orta kesitlerinde nasıl bir yapılanma içinde olduğunu gösteriyor. Abbaraların alt kısmı kamuya, üst kısmının ise mülk sahibinin mülkiyetinde olduğu belirtiliyor. Abbaralar, yazın sıcaktan korurken, kısa bir an için de olsa serinliğinden, gölgesinden faydalanılan, soluklanılan geçitler olduğu biliniyor.
Kaynak: İHA
Haberler.com
