KOVİD  salgınının başladığı birinci haftalarda harekete geçen İstanbul Valiliği ve İstanbul Vilayet Sıhhat Müdürlüğü, çeşitli eğitim araştırma hastaneleri, üniversiteler, ruh sıhhati alanından sivil toplum kuruluşları ve derneklerle el ele verdi ve dünyada bir gibisi olmayan bir sistem kurularak binlerce vatandaşın psikiyatrik dayanak alması sağlandı. Salgının toplumda yaratabileceği telaş ve travmalar ile meskende izolasyon periyodu nedeniyle psikiyatrik tedavileri aksayan hastalar için kurulan “Koronavirüs Online Takviye Ruhsal Dayanak Programı (KORDEP)”, Nisan ayında 60 bireyle başlayan seyahatine bugün 681 profesyonel ile devam ediyor.

KORDEP projesinin kalıcı hale getirilmesi için Erenköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesi’ndeki genişletilen davet ve eğitim merkezinin açılışında konuşan İstanbul Vilayet Sıhhat Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, projenin temellerinin 11 Mart’ta birinci olay çıktıktan sonraki hafta atıldığını söyleyerek “Bu salgında insanların psikolojisini destekleyecek bir uyum ve davet merkezi oluşturuldu. Bu, temelinde gönüllük üzerine başladı ancak biz bunu koordine edip takviye verdik; İstanbul’daki özel, kamu, sivil toplum birçok kurumun bir ortaya geldiği çok başarılı bir uygulama oldu. Ben çok memnunum zira Türkiye’de değil dünyada bu türlü bir örneğinin olmadığı belirtiliyor. Bundan sonra da inşallah bu tıp afetlerde, salgınlarda, İstanbul’da toplumsal manada herkesi destekleyecek altyapısı ile elektronik network’ü ve davet sistemiyle KORDEP daha da kalıcı hale gelecek” dedi.

“BU, KOLAY BİR TELEFON DAVETI DEĞİL”

Dayanak çizgisine gelen binlerce davetten yaklaşık bin 100 şahsa ruhsal dayanak terapilerinin gerçekleştirildiğini belirten Prof. Dr. Memişoğlu kelamlarını şöyle noktaladı: “Bunun haricinde Halk Sıhhati Başkanlığımızın insanların psikolojilerini denetim etmek için, onlara dayanak vermek için yaptığı 20 binin üzerinde aramalarımız var. Bu yalnızca bir telefon daveti değil. Bütüncül bir psikiyatrik takviye ve takip sistemi aslında. 681 kişi profesyonel çalışıyor bu projede. Hemşirelik dernekleri, ruhsal danışmanlık dernekleri, üniversiteler, bütün sivil toplum örgütleri ile bir arada oluşturulan bir grup. Gönüllülük aslına dayalı olduğu için de ayrıyeten çok teşekkür ederim.”

“GÖNÜLLÜLERDEN OLUŞAN BİR DÜZGÜNLÜK HAREKETİ ÜZERE DÜŞÜNÜN”

 Çeşitli üniversitelerin psikiyatri ve travma üniteleri, eğitim araştırma hastaneleri ile ruhsal sıhhat konusunda faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin güçlerini birleştirerek oluşturduğu 0850 305 0034 numaralı takviye sınırına hafta içi her gün mesai saatleri içerisinde ulaşabilen vatandaşlar, salgının yaratabileceği telaş ve travmalarda yalnız olmadıklarını hissediyor. Proje yürütücülerinden İstanbul Erenköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Rabia Bilici, “Bu projenin en kıymetli özelliği aslında bunu bir iyilik hareketi üzere düşünebilirsiniz. Yani tek başına kamunun işin içerisinde yer almadığı, kamu hastaneleri, üniversiteler, ruh sıhhati meslek dernekleri, sivil toplum kuruluşlarının da istekli olarak yer aldığı çoklu yapının bir ortada bulunduğu koordineli bir merkez oldu” dedi.

“DÜNYADA BU KADAR ORGANİZE ÖBÜR BİR ÖRNEK YOK”

KORDEP’in bu özellikleriyle aslında dünyada bir gibisi olmadığını vurgulayan Doç. Dr. Bilici, şöyle devam etti: “Her kesitin bir ortada bu kadar organize çalıştığı, iş akış şemasının bu kadar net ilerlediği organize bir yapıya daha rastlamadık. Nisan ayından itibaren davet karşılamaya başladık. Birinci başta çok daha küçük bir kümeyle başladık, yaklaşık 60 kişilik bir davet karşılama kümemiz vardı. Bu bireyler ruh sıhhati profesyonelleri yani psikiyatri yahut psikoloji konusunda eğitimli tabipler, terapistler, hemşireler ya da rehberlik uzmanlarından oluşan bireylerdi. Yalnızca koronavirüs ruhsal takviye çizgisi olarak planladık fakat bundan sonraki süreçte oluşabilecek afetler ya da kriz ortamlarında da gelişmiş insan gücünü arttırmayı hedefledik. Bu proje kapsamında eğitim alan gönüllülerimiz bundan sonraki gereksinimlerde da donanımlı bir formda alana kazandırılmış olundu.”

GERÇEK TERAPİNİN ONLİNE VERSİYONU

Davet sınırına gelen aramaların birkaç etapta yönlendirildiğini vurgulayan Doç. Dr. Bilici, şu bilgileri verdi:

“Çağrıyı birinci karşılayan ruh sıhhati profesyonelleri birtakım değerlendirmeler yapıyorlar. Bu değerlendirmelerden sonra birtakım takip görüşmeleri yapıyorlar ve kişinin muhtaçlığı gereğince karşılanamıyorsa daha ileri seviyede ruhsal dayanağa gereksinim duyuyorsa, o vakit bu alanda uzmanlaşmış Erenköy Ruh ve Hudut Hastanesi ve Bakırköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesi üzere iki büyük hastanemizin içerisinde yer aldığı sisteme yönlendiriliyor. Nisan ayından bu yana çok tertipli bir biçimde bu davet merkezinden yararlanan bireyler oldu. Aslında yaklaşık 1250 bireyle görüşülmüştür fakat bu şahıslarla tekrar tekrar takviye için görüşmeler yapıldı. Birinci basamakta ortalama üç görüşme oldu örneğin her arayan bireyle. Daha sonra ikinci basamakta haftada bir olmak üzere her hasta ile yaklaşık 5 görüşme yapıldı vs. Aslında baktığınız vakit tüm bu sistem içerisinde yaklaşık 5-6 bin sefer kaliteli bir ruh sıhhati hizmeti görüşmesi yapılmış oluyor.”

“TERAPİ TAKVIYESI ALMAYA YÜREK VEREN BİR UYGULAMA OLDU”

KORDEP’in Sıhhat Bakanlığı’nın başlattığı bilhassa İlçe Sıhhat Müdürlükleri’nin yürüttüğü sisteme de entegre edildiğini anlatan Doç. Dr. Bilici, kelamlarını şöyle noktaladı: “Bakanlık, ülkemizin tüm vilayetlerinde ilçe sıhhat müdürlüğündeki ruh sıhhati çalışanları, ki onlara psiko-sosyal dayanak grubu deniyor, Kovid tanısı alan tüm bireyleri tek tek arayıp rastgele bir ruhsal takviyeye muhtaçlığı olup olmadığını değerlendiriyorlar. Bunların az bir kısmının ruhsal takviye gereksinimi olabiliyor. Biz bu formda İstanbul’da yaklaşık 14-15 bin civarında arama yapmış arkadaşlarımız var. Bunların içerisinden 600’ü ileri seviyede bir ruhsal dayanağa muhtaçlık duymuş ve onlar da Bakırköy ve Erenköy’deki davet merkezlerimize yönlendirilmişler. 16 yaştan tutun da 75 yaşa kadar her yaş aralığından bireyler aramış davet sınırımızı. Ailesiyle yaşayanlardan aramalar daha çok olmuş. Bugüne kadar hiç psikiyatriste ya da bir ruhsal dayanağa muhtaçlık duymamış bireyler, tüm çağrılarımızın üçte ikisini oluşturuyor. Bu da demek oluyor ki şimdiye dek psikiyatrik takviye almak için hiç adım atmamış bireyler online çizgi sayesinde işleri kolaylaştığı için terapiye başvurma cüretini kendinde bulabilmiş. Besbelli halde uykuda iştahta sorunlar yaşandığını görüyoruz. Bunun dışında bilhassa tahammülsüzlük, hayattan zevk almama üzere yakınmaların sıkça olduğunu gördük yaptığımız tahlillerde. Öfke denetiminde sorun yaşayan önemli bir küme da var, bunu fark ettik. KORDEP bu manada sahiden çok büyük bir açığı kapatan bir proje oldu.

– İstanbul

Kaynak: DHA

Haberler.com