Aralık 2019’da Çin’in Hubei eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgını (Kovid-19) ülkemizde ve tüm dünyada tekrar atağa geçiyor. Son devirde dünya genelinde olay ve mevt sayıları artarken, salgının yayılmasını önlemede paklık kadar, maske ve toplumsal ara kurallarına dikkat edilmesi hayati ehemmiyet taşıyor. Fakat bunaltıcı sıcaklar nedeniyle, maske kullanımı ve toplumsal araya ahenk konusunda önemli sorunlar yaşanıyor.
KORONAVİRÜSE KARŞI 5 ALTIN KURAL
Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Asım Şafak, tüm dünyayı tesiri altına alan koronavirüsten korunmak için tekliflerde bulundu.
1- KAPALI ORTAMLARDA MASKESİZ OLMAYIN
Koronavirüs hasta bireylerden gelen damlacık enfeksiyonu ile etrafa yayılmaktadır. Bilhassa öksürme ve hapşırma esnasında risk artmaktadır. Konuşma sırasında da etrafa mikro zerrecikler halinde salgılar yayılabilir. Bu mikro zerreciklerin yoğunluğu vakitle azalsa da, kıymetli bir mühlet havada asılı olarak kalabilmektedir. Enfekte olmuş havanın sağlıklı bireyler tarafından solunmasıyla virüsün burun ve ağız yoluyla bireylere ulaşması kolaylaşmaktadır. Bu risk bilhassa kapalı yerlerde çok daha yüksektir.
Açık alanda havaya yayılan zerrecikler küçük esintilerin yardımıyla süratle dağılabilecek iken, kapalı yerlerde saatlerce havada asılı kalabilir. Bu nedenle maskenin ehemmiyeti kapalı ortamlarda daha çok ortaya çıkmaktadır.
2- FIZIKÎ ARALIK OLMAZSA OLMAZ
Kapalı ortamlarda hasta şahıslar aksırıp öksürdüklerinde enfeksiyonu 3-5 metre uzağa yayabilmektedir. Ara uzadıkça havadaki virüs yoğunluğu azalır. Bu açıdan fizikî uzaklığın de değeri ortaya çıkmaktadır. Pek çok insan hastalığı kendisinde hiç bir belirti görülmeden diğerlerine geçirebilmektedir. Hatta daha kıymetlisi şimdi belirtilerin ortaya çıkmadığı birinci günlerde hasta bireylerden virüsün etrafa saçıldığı gösterilmiştir. Bu nedenle bireylerin o an Covid-19 virüsü taşıyıp taşımadığından emin olmak mümkün olmamaktadır.
3- MASKE AĞZINIZI VE BURNUNUZU KAPATMALI
Hastalığın havadan damlacık enfeksiyonu yoluyla bulaşması ne kadar kolay olsa da, bundan korunmak da o kadar pratiktir. Maske kullanımı bilhassa hasta bireylerdeki salgıların etrafa yayılmasını önlemek için çok kıymetlidir.
Hangi tip maske olursa olsun metoduna uygun, ağız ve burnun kapatıldığı halde kullanılmalıdır. Bu sayede maske takan bir kişi; oburlarının aksırma, öksürme ve konuşması sırasında etrafa mikro zerrecikler halinde yayılan salgılardan büyük oranda korunabilir. Etrafta kimsenin olmadığı açık hava bir ortamda pratik olarak maske takılmayabilir. Lakin kapalı ortamlarda, bilhassa fizikî aranın denetim edilmesinin güç olduğu kalabalık yerlerde herkesin maske kullanması hayati derecede değerlidir.
4- MASKENİZDEKİ HAVA GEÇİRGENLİĞİNİ TEST EDİN
Piyasadaki maskelerin bir kısmı el imali, değişik kumaşlardan üretilmiş, yıkanabilir, tekrar tekrar kullanılabilen maskelerdir. Maskede hava geçirgenliği ne kadar düşükse, koruyuculuğu o kadar yüksektir.
Maske takılıyken üflendiğinde, maskenin önüne tutulan bir mumun ya da çakmağın alevi sönüyorsa genel olarak koruyuculuğu çok azdır. Yani iyi bir maskenin içinde geçebilen hava ölçüsü epey azaltılmış olmalıdır. Takılan maske olası hasta olan bireydeki mikro salgıların ortama yayılmasını denetim etmek içindir. Yani maske takan kişi etrafındaki şahısları de korumuş olur.
5- HASTA OLANLAR VE YAKINLARI İÇİN ÖZEL MASKE KULLANILMALI
Maskelerin de çeşitleri bulunmaktadır.Sıklıkla üç katlı cerrahi maskeler kullanılmaktadır, profesyonel grupların takması gereken maskeler de farklılık göstermektedir. Sıhhat kuruluşlarında hasta olma ihtimali çok yüksek olan bireylerin yahut Covid-19 tanısı konulmuş bireylerin tedavisiyle ilgilenen sıhhat çalışanının ve hasta yakınlarının kullanması gereken özel maksatlı maskeler de vardır. Bu tip maskelerin müdafaa oranları filtre geçirgenliğine nazaran değişir. Genel olarak N95 olarak isimlendirilen bu tip maskeler, koronavirüs için %80-90 muhafaza sağlayan FFP1 maskeler, %90-95 muhafaza sağlayan FFP2 maskeler ve %97-99 müdafaa sağlayan FFP3 maskeler olarak gruplanır.
Haberler.com
