Kovid-19 prostat kanserinde teşhisi geciktirdi; ileri evre hasta sayısı artıyor

Türk Üroonkoloji Derneği, ‘Prostat Kanseri Veritabanı’ kaynaklı bilgiler ışığında hazırlanan ‘Türkiye Prostat Kanseri Haritası’nın sonuçları açıkladı. Prostatın dünyada erkeklerde en sık görülen kanser cinsleri ortasındaki ikinci sırada yer aldığını söyleyen Türk Üroonkoloji Derneği İdare Konseyi Lideri Prof. Dr. Süleyman Ataus, “Pandemi devrinde kanserde ileri evre teşhisinde artış gözlendi. Zira hastalar, Kovid-19 tasasıyla hastaneye başvurmakta gecikti. Salgın uzun bir vakte yayıldığı için hastalığın evresi ilerledi, kimi hastalara geç teşhis kondu” dedi.

Türk Üroonkoloji Derneği tarafından, ‘Türk Üroonkoloji Derneği Prostat Kanseri Veritabanı’ kaynaklı bilgiler ışığında hazırlanan ‘Türkiye Prostat Kanseri Haritası’nın sonuçları, düzenlenen toplantıyla açıklandı. Dünyada erkeklerde en sık görülen kanser tipleri ortasındaki prostat kanserine ait kamuoyunu bilinçlendirmek hedefiyle hazırlanan rapor, prostat kanserinde erken teşhisin tedavi sürecine katkılarına yönelik kıymetli bulgular içeriyor.

PROSTAT ERKEKLERDE EN SIK GÖRÜLEN İKİNCİ KANSERDİR

Dünyada ve Türkiye’de erkeklerde en sık görülen kanser tiplerinden olan prostat kanseri, erkeklerde kansere bağlı ölümlerde de akciğer kanserinin akabinde ikinci sırada yer alıyor. 2018 yılı istatistiklerine nazaran, dünya genelinde 1,28 milyon hasta prostat kanseri tanısı almış bulunuyor. Türkiye çapındaki 5 bin 040 hastaya ilişkin bilgilerden oluşan Türk Üroonkoloji Derneği Prostat Kanseri Veritabanı’na nazaran, prostat kanseri hastaların yarısında 60-69 yaş aralığında tespit ediliyor.

PROSTAT KANSERİNİN KENDİNE MAHSUS HİÇBİR BELİRTİSİ YOK

Raporla ilgili açıklamalarda bulunan Türk Üroonkoloji Derneği İdare Heyeti Lideri Prof. Dr. Süleyman Ataus, “Sık idrara gitme, idrar yaparken zorlanma ve idrarda kan görülmesi üzere ürolojik şikayetlerin yaklaşık yarısında prostat kanseri saptanıyor. Prostat kanserinin kendine mahsus hiçbir belirtisi yok. Hastaların büyük bir çoğunluğuna hala hiçbir yakınması olmadan rutin denetimlere geldiğinde teşhiş konuluyor” diye konuştu.

COĞRAFYA KANSERİN GÖRÜLME SIKLIĞINI ETKİLİYOR

Periyodik olarak 50 yaşından sonra bütün erkeklerin yılda bir sefer üroloğa gitmelerini öneren Prof. Dr. Ataus, “Ailesinde prostat kanseri olanların ise 40 yaşından sonra yılda bir kere denetime giderek kandan PSA testi yaptırmaları gerekiyor. Ayrıyeten parmakla prostat muayenesi olması büyük kıymet taşıyor. Dünyada hala hastalık rastgele bir belirti vermeden PSA ile teşhis konuluyor, bu test kıymetli. Muhakkak coğrafyalarda o bölgenin beslenme alışkanlığı, çevresel faktörlere bağlı prostat kanseri riski artıyor. Türkiye’de akdeniz kıyılarında risk daha azken doğuya gitgide görülme sıklığı artıyor. Bu büsbütün hayvansal yağların ağır tüketilmesiyle ilgilidir. Sağlıklı beslenmek ve fizikî aktivite de önemli” sözlerini kullandı.

TEŞHİSLERDE GECİKMELER YAŞANIYOR

Hastanelerde bütün tedbirlerin alındığını aktaran Prof. Dr. Ataus, “Kanser tanısı konmuş hastalarımız Kovid-19 kaygısıyla rutin denetimleri aksatmamalılar. Bu devirde kanserde ileri evre teşhisinde artış gözleniyor. Zira hastalar çekindiği için hastaneye başvurmakta gecikti. Bu uzun da bir vakte yayıldığı için hastalığın evresi ilerledi. Bu tedavi açısından hiç istemediğimiz bir durum. Prostat kanserinde geç teşhisler yaşandı” dedi.

TEDAVİ GECİKTİKÇE KANSER BAŞKA ORGANLARA SIÇRIYOR

Her hastanın kendine mahsus tedavi biçimi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ataus, “Hastalığın evresi ilerledikçe diğer pek çok disiplini ilgilendirmeye başlıyor. Organın dışına çıkıyor, yakındaki lenf bezlerine sonra uzak lenf bezlerine ve kan yoluyla kemiklere sıçrıyor. Bu hastalar multidisipliner yaklaşımla tedavi edilmelidir. Hastalar bize ne kadar erken gelirse tedavi o kadar az sıkıntılı hale geliyor. Hastalık ilerledikçe yalnızca cerrahi tedavi yetmiyor. Kesinlikle ilaç ve rasyasyon tedavisi de yapmak gerekiyor” diye konuştu.

SON 10 YILDA ERKEN TEŞHİSTE KIYMETLİ İLERLEMELER YAŞANDI

Rapora nazaran hastaların yüzde 62,5’inde teşhis anında ölçülen PSA pahası 10 ng/dl’nin altında saptanıyor. Bu oranın 2009 yılında tekrar Üroonkoloji Derneği tarafında gerçekleştirilen bir çalışmada yüzde 50,6 olarak saptandığını hatırlatan Türk Üroonkoloji Derneği İdare Konseyi Üyesi Prof. Dr. Sinan Sözen de “Son 10 yılda prostat kanseri çok daha düşük PSA kıymetlerinde yakalanıyor ve erken teşhiste büyük ilerlemeler yaşanıyor. Bununla birlikte PSA testinin tek başına kâfi olmadığı ve kesinlikle üroloji uzmanı tarafından yapılacak prostat muayenesi ile birlikte kıymetlendirilmesi gerektiğini de unutmamamız gerekiyor” dedi. Türk Üroonkoloji Derneği Prostat Kanseri Veritabanı datalarına nazaran prostat kanseri tanısı alan her 4 hastanın 1’inde yapılan prostat muayenesinde hastalık saptanıyor” dedi.

Rapora nazaran bilhassa 2015 yılından beri yıllık prostat MR kullanım oranlarında besbelli artış yaşanıyor. Raporda MR Füzyon Biyopsisi prosedürünün sağladığı avantajlar gereksiz teşhis oranının azaltılması ve yüzde 90’lara varan oranlarda prostat kanseri teşhisi konulması olarak sıralanıyor.

ROBOTİK VE FOKAL TEDAVİLER YÜKSELİŞTE

Türkiye’de ‘Robotik Cerrahi’nin çeşitli merkezlerde prostat kanserinin tedavisinde faal olarak kullanıldığını belirten Prof. Dr. Saadettin Eskiçorapçı ise “Türk Üroonkoloji Derneği Prostat Kanseri Veritabanı bilgilerine nazaran radikal prostatektomi ameliyatı uygulanan hastaların yaklaşık 3’te 1’inde laparoskopik yahut robot yardımıyla laparoskopik cerrahi prosedürü uygulanıyor. Yıllar içerisindeki dağılıma bakıldığında ise, açık cerrahi sayılarının sabit seyrettiği lakin laparoskopik ya da robot yardımıyla laparoskopik cerrahi sayılarında ise bir artışın olduğu görülüyor. Hastaların tedavileri için bir teknik arayışı içinde olmaları yerine deneyimli ve emniyetli bir cerrah arayışı içinde olmaları yararlıdır. Tüm organı tedavi etmek yerine görüntülemeye dayalı maksada yönelik ‘Fokal Tedaviler’ ise yakın gelecekte ön plana çıkmaya başlayacaktır” tabirlerini kullandı.

KOVİD-19 ERKEN TANIYI GECİKTİRDİ

Kovid-19 salgınının prostat kanseri tedavilerine tesirine değinen Doç. Dr. İlker Tinay ise “Kovid-19 pandemisi sırasında prostat kanseri teşhis ve tedavisine yönelik olarak uygulamalara dair tekliflerde bulunduk. Genel olarak bu süreçte, salgın öncesi yeni teşhis almış erken evre hastalık tedavisinde erteleme yaklaşımı ön planda olurken, ileri evre hastalık varlığında ise tedavilerde gecikme yapılmaması yaklaşımı önerildi” diye konuştu.

– İstanbul