Türk Gastroenteroloji Derneği Lideri Prof. Dr. Birol Özer, mide bağırsak hastalığı olan bireylerin oruç tutmak istemesi halinde hastalıklarıyla ilgili durumu hekimiyle konuşması gerektiğini belirtti.
Özer, yaptığı açıklamada, ramazan ayında, mide bağırsak hastalığı olanlar başta olmak üzere bireylerde oruç tutma konusunda soru işaretleri oluştuğuna değinirken, bu bahiste karşı karşıya kalınan 2 farklı sorunu, “ciddi hastalığı olduğu için oruç tutması tıbben sakıncalı olan bireylerin oruç tutmak istemesi” ve “mevcut hastalığı oruç tutmasına mani teşkil etmeyenlerin bu bahisteki bilgi eksikliği nedeniyle oruç tutma konusundaki çekinceleri” biçiminde sıraladı.
Oruç tutanlarda tutmayanlara nazaran kabızlık, gaz, dolgunluk hissi, retrosternal yanma, halsizlik, baş ağrısı ve yük hissinin daha fazla olduğunu ve tedavi ahenginde bozulma, mide bağırsak yakınmalarında artma ve kanamanın daha fazla görüldüğünü anlatan Özer, şu bilgileri paylaştı:
“Mide bağırsak yakınmalarının artmasında tüketilen besinlerin içeriği de kıymetlidir. Yüksek yağ içeren besinler sahur için uygun değildir. Sahurdaki öğünde yüzde 70’ten daha fazla karbonhidrat tüketimi gündüz açlığına neden olabilir. Tatlı besinlerin açlık tesirleri daha fazladır. Sahurda yüksek yağlı, kızartılmış besinlerin tüketilmesi; 1500 miligram üzerinde tuz, 1000 Kcal’den daha fazla besin almak ve gün içinde fazla fizikî aktivite susuzluğu artırır. Susuzluk ve açlık hissini önlemek için sahurda 2 porsiyon meyve, zerzevat, çeyrek fincan bakliyat, tam tahıllı ekmek ve kâfi sıvı tüketilmelidir. Kızartılmış yağlı yiyecekler, tatlıların çok tüketimi, öğündeki yemek hacminin 1000 mililitreden, yağın 40 gramdan fazla olması tartı hissi ve şişkinliğe neden olur. Oruç tutanlarda kabızlığın daha fazla görülmesinin nedenleri ortasında kalori kısıtlaması, fizikî aktivitede azalma, günlük lif alımının 15 gramdan, sıvının 750 mililitreden az olması sayılabilir. Kabızlık oluşumunu önlemek için lifli besinler, kepekli tahıl eserleri, fazla sıvı, meyve ve salata tüketilmelidir.”
Özer, iftarda yüksek hacimli besin alımının gastroözofagial reflü ve mide yakınmalarını artırdığına işaret ederek, mide boşalma vaktini geciktirici tesiri olan yağlı besinlerin, öğün başına 1500 Kcal ve 45 gramdan fazla yağ tüketiminin yakınmaların artmasına neden olduğunu belirtti.
“Tetkik ve tedavi düzenlemelerinin yapılması önemli”
Ramazan ayında oruç tutanlarda peptik ülser sıklığının artığını söz eden Özer, şöyle devam etti:
“Eğer hastanın öncesinde mide yakınmaları var ise tetkik ve tedavi edilmelidir. Mide yakınması olanlar hastalığın şiddetine nazaran hekiminin önerdiği asit giderici ilaçları kullanabilirler. Helikobakter pylori müspet peptik ülseri olan bireylerin ramazan ayı öncesinde tedavi edilmesi önerilir. Ülseratif kolit yahut Crohn hastalığı üzere inflamatuar bağırsak hastalığı olan bireylerin hastalığın faal olduğu devirde oruç tutmaları önerilmez. Fakat hastalığın yatıştığı devirlerde ilaçlarını nizamlı kullanmak şartıyla oruç tutabilirler.”
Özer, kronik karaciğer hastalığı bilhassa sirozu olan hastalarda beslenme yetersizliği olduğu için bu küme hastaların oruç tutmasının önerilmediğini belirterek, şunları kaydetti:
“Sağlıklı bireylerde bedendeki glikojen depoları açlık durumunda 72 saate kadar kâfi kaloriyi sağlayabilir. Lakin ileri evre karaciğer sirozu olan hastalarda bedendeki glikojen depoları 6 saat kâfi olabilir. Altı saatten daha uzun vadeli açlık durumunda sirozlu hastalarda kas dokusu güç kaynağı olarak kullanılmaya başlar. Bu durum da enfeksiyon ve karaciğer komasına yatkınlığın artmasına neden olur. Bu nedenle ileri evre sirozlu hastalara gece yatmadan evvel protein içerikli hafif atıştırmalık alması önerilir. Sirozlu hastaların oruç tutması tedaviye ahengin da bozulmasına neden olur ve hastalık ilerleyebilir. Bilhassa yaşlı, şeker hastalığı, mide kanaması hikayesi olan ileri evre karaciğer sirozlu hastaların oruç tutmaları risklidir. Fakat kronik hepatit evresinde olan karaciğer hastalarının oruç tutması, ilaçlarını tertipli kullanmak kaydıyla hastalık seyrini etkilemez. Mide bağırsak hastalığı olan bireyler oruç tutmak istiyorlar ise ramazan ayı başlamadan evvel hastalığı ile ilgili durumu hekimi ile tartışmalıdır. Tetkik ve tedavi düzenlemelerinin yapılması son derece kıymetlidir.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Andaç Hongur
Haberler.com
