Radyasyona ve kimi kimyasallara maruz kalmanın, kandaki beyaz kan hücrelerinde oluşan kanser tipi olan ve kan kanseri olarak bilinen lösemi riskini artırabildiği belirtildi.
AA muhabirinin, Sıhhat Bakanlığı Halk Sıhhati Genel Müdürlüğünden edindiği bilgiye nazaran, lösemi olağanda farklı tiplerde kan hücrelerine dönüşecek olan hücrelerden köken alan kanserler olarak tanımlanıyor ve çocukluk çağında en sık görülen kanser çeşidi olarak dikkati çekiyor.
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Memleketler arası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) bilgilerine nazaran, 2018 yılında dünyada 91 bin 463 hadise bildirildi. Bu haliyle çocukluk çağında görülen tüm kanserlerin üçte birini lösemi oluşturuyor.
Çocuklarda her yıl 300 bine yakın kanser görüldüğü dikkate alındığında, dünya genelinde her yıl görülecek lösemi olgu sayısının yaklaşık 100 bin olduğu bedellendiriliyor.
Türkiye’de Türk Pediatrik Onkoloji Kümesi (TPOG) ve Türk Pediatrik Hematoloji Derneği (TPHD) 2009-2019 bilgilerine nazaran, tüm çocukluk çağı kanserlerinin yüzde 25,7’sini, Sıhhat Bakanlığı bilgilerine nazaran de tüm çocukluk çağı kanser hadiselerinin yüzde 32,3’ünü lösemi oluşturuyor.
“Çocukluk çağı lösemileri yüzde 80 oranında tedavi edilebiliyor”
Birden fazla çocukta belirti vermeden evvel, löseminin erken teşhisi için yaygın olarak kullanımı önerilen bir kan tetkiki yahut öteki tarama testleri bulunmuyor. Çocukların doktora gitmesini sağlayacak belirtilere yol açtığında çocukluk çağı lösemilerine sıklıkla teşhis konabiliyor. Müracaat sonrasında tabipler teşhis koyma sürecinde lösemiye işaret edebilecek kan testlerini uyguluyor. Lösemileri erken saptamanın en iyi yolunun, kelam konusu hastalığın mümkün belirtilerinin gözden kaçırılmaması olduğu belirtiliyor.
Lösemi riskinin yüksek olduğu bilinen çocuklarda (Li-Fraumeni sendromu yahut Down sendromu gibi) birçok doktor durumu yakından takip ederek, nizamlı tıbbi denetimleri sürdürüyor ve kuşku uyandıran hallerde ek diğer testler öneriliyor.
Lösemi, kansızlık (anemi), enfeksiyonlara yatkınlık, sık sık hastalanma, yüksek ateş, burun, diş eti, cilt altı üzere çeşitli kanamalar, ciltte sık sık çürük oluşumu, kesik oluştuğunda kanamanın zahmetle durdurulması, iştahsızlık, kilo kaybı, dalak yahut karaciğerde büyüme, lenf düğümlerinde şişlikler, halsizlik, solukluk, çabuk yorulma, çarpıntı, kemik ve eklemlerde ağrılar, şişlik ve hareket kısıtlığı üzere belirtilerle kendini gösteriyor.
Teşhis, hastanın şikayet ve muayene bulguları değerlendirilirken lösemi ihtimalinin göz önünde bulundurulmasına dayanıyor ve lösemi kuşkusu sonrasında yapılacak kan testleri ile teşhis netleştiriliyor. Akabinde kemik iliği biyopsisi, özel kan testleri ve genetik testler uygulanıyor.
Çocukluk çağı lösemileri yüzde 80 oranında tedavi edilebiliyor. Hastalık, Türkiye’de de muvaffakiyet ile tedavi edilebiliyor ve tedavi başarısı öbür ülkelerden farklılık göstermiyor.
Çocuklarda lösemi tedavisi devletin teminatında fiyatsız yapılıyor
İlaç tedavisi (kemoterapi), ışın tedavisi (radyoterapi), bağışıklık sistemini güçlendirme tedavisi (immünoterapi) ve kemik iliği nakli en önemli tedavi sistemleri olarak yer alıyor.
Çocuklarda lösemi tedavisi devletin teminatı altında olup, fiyatsız yapılıyor.
Türkiye’de lösemili çocuklara yapılan tüm harcamalar kurum kimliği ya da statüsü gözetilmeksizin (devlet hastanesi, üniversite hastanesi yahut özel hastanelerde) karşılanıyor ve geri ödeme kapsamında bulunuyor. Bunun yanı sıra tedavinin gerektirdiği tüm ilaçlar ve kemik iliği nakli dahil tüm tedavi sarfiyatları devlet tarafından karşılanıyor.
Çocukluk çağı lösemilerinin, hayat şekli ve etraf ile ilgili mümkün sebeplerinin çok az olduğu belirtiliyor. Bununla birlikte, çevresel risk faktörü olarak radyasyona ve kimi kimyasallara maruz kalmanın lösemi riskini artırabildiği biliniyor.
Milletlerarası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) radyo frekans alanlarını, cep telefonu kullanıcıları ortasında beyin tümörleri için muhtemel bir risk artışına ve çocukluk periyodu lösemisi konusunda bulgulara dayanarak “insanlarda kuşkulu kanserojen” olarak sınıflandırıyor. Bu nedenle, çocukların cep telefonu kullanmasına müsaade verilmemesinin ehemmiyetine işaret ediliyor.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Yeşim Sert Karaaslan
Haberler.com
