Şapinuva Antik Kentinde hafriyat çalışmaları başladı
Anadolu’nun ikinci büyük çivi yazılı tablet arşivi Çorum‘da bulunuyor
Tarihi antik kentte salgın kuralları içerisinde hafriyat
Şapinuva Hafriyat Lideri Prof. Dr. Aygül Süel;
“Anadolu’nun ikinci büyük çivi yazılı tablet arşivi bu kentte keşfedildi”
“Şapinuva’da arkeolojik hafriyatlar çok uzun yıllar devam eder”
ÇORUM – Dünyanın en büyük medeniyetlerinden biri olan Hitit İmparatorluğu’na başşehirlik yapan tıpkı vakitte en kıymetli dini ve askeri merkezlerinden birisi olan Şapinuva’da arkeolojik hafriyatlar başladı.
Tarihi antik kentte Hitit Üniversitesi tarafından yürütülen hafriyat, bu yıl tüm dünyayı tesiri altına alan korona virüs salgını nedeniyle belirlenen kurallara nazaran yapılıyor. Şapinuva kazılarında açığa çıkan ve sayıları 5 bine ulaşan çivi yazılı tablet ve kesimin oluşturduğu arşivde, Hititçe yazılmış olanların yanı sıra Hattice, Hurrice ve Akadca yazılmış idari, dini, askeri ve fal metinleri bulunuyor. Hattuşa’dan sonra Anadolu’nun ikinci büyük tablet arşivi Şapinuva’da bulunurken yazışmalardan elde edilen bilgilerden III. Tuthaliya ve eşi Taduhepa ile kraliyet ailesinin bu kentte karar sürdüğü görülüyor.
“Kral burada olduğu için başşehirlik de burada”
Hitit Üniversitesi ismine hafriyatları yürüten Şapinuva Hafriyat Lideri Prof. Dr. Aygül Süel, Şapinuva antik kentini 1988 yılında yüzey araştırmaları sonucu bulduklarını belirterek, 1990 yılından bugüne kadar da kentte hafriyat çalışmaları ve araştırmaların devam ettiğini söyledi. Bugüne kadar gerçekleştirilen hafriyat çalışmalarında; mimari yapılar, bu yapılarda pişmiş toprak, metal üzere buluntular ve çivi yazılı tablet arşivi ortaya çıkardıklarını anlatan Prof. Dr. Aygül, “5 bine yakın çivi yazılı tablet var. Hititlere dair Hattuşa’dan sonra Anadolu’da ikinci büyük tablet arşivi buradan çıktı. Tabletler üzerindeki çalışmalardan burasının isminin ve hangi kent olduğunu tespit etmek için çalışmalar başladı. Tabletlerle birlikte arkeolojik hafriyatlarda elde edilen Hitit metinlerinde geçen Şapinuva’nın burası olduğunu tespit ettim. Şapinuva, bir devir Hititler’e başşehirlik yapmıştır. Burada büyük kral ve kraliçe yaşıyor. Dini misyonlarını burada yürütüyorlar. Kral burada olduğu için başşehirlik de burada. Kral bütün Hitit dünyasını buradan yönetim ediyor. Ancak en değerlisi dini istikametten kutsal bir merkez olmasıdır. Burada açığa çıkarılan kurban çukurları olsun, öbür dini ritüellerin yapıldığı yerler olsun çok değerli bir dini merkez olduğunu da gösteriyor. Bu kurban çukurlarının bilhassa yabancı bilim insanları tarafından arkeolojik delillerinin asla bulunulamayacağı tarafında idi. Şapinuva kazılarında açığa çıkardığımız kurban çukurları alanı Hitit arkeoloji dünyasında bir yenilik getirmiştir. Arınma ritüelleri içeren tabletlerden elde ettiğimiz bilgilerden, Şapinuva kentindeki 7 kaynaktan alınan suyun küçük kaplar içerisine konularak bütün Hitit dünyasına arınma suyu (kutsal su) olarak dağıtılıyordu. Bütün bu datalar sayesinde bu kentin kutsallığını tespit edebiliyoruz” dedi.
“Kazılar birkaç kuşak daha devam edecek”
Salgın kuralları içerisinde 2020 yılı hafriyat çalışmalarına başladıklarını lisana getiren Prof. Dr. Aygül Süel, “Pandemi nedeniyle hafriyat takımındaki sayıyı sonlu tuttuk. 13 kişiyiz şu anda. Takımlar dönüşümlü olarak gelip gidecekler. Pandemi nedeniyle dikkatli bir formda çalışmalar yürütülüyor. Grubumuz burada hafriyat konutunda çalışmalarını yapıyor. Şu anda yayın çalışmaları ve seramik çalışmaları devam ediyor. Kent çok büyük, 9 kilometrekareye yayılıyor. Biz aşağı kentte çalışıyoruz. Üst kentlerde olan kalıntılar, mimari izler orada da kentin devam ettiğini gösteriyor. Orada hafriyatlar başlamadı. Bu kazıların çok uzun yıllar devam edeceğini gösteriyor. Hafriyatlar birkaç jenerasyon daha devam edecek. Kazılara verdikleri takviyelerden ötürü Çorum Valisi Mustafa Çiftçi, Hitit Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ali Osman Öztürk ve Vilayet Kültür ve Turizm Müdürü Sümeyra Şengül’e teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Kaynak: İHA
Haberler.com
