Uzun müddettir çaba edilen koronavirüs ile ilgili ülkeler tarafından geliştirilen aşılar tüm dünyada büyük umut oldu. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’de klinik çalışmalarının başlayacağını duyurduğu sprey aşıların bulaşmayı önleyeceği kestirim ediliyor.
Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Balık, sprey yani ‘nazal’ aşıların sağlayacağı avantajlarından şöyle bahsetti: “Solunum yolu virüsleri, burun ve ağız mukozası yoluyla bedene girerler ve bağışıklık sistemimiz bu virüslerle çabayı birinci giriş noktası olan burnumuzdaki fizikî bariyerlerler, yani silyalar (kılsı yapı), ikinci olarak lokal bağışıklık faktörleriyle sürdürürler. İşte sprey aşı burada devreye girecek.”
“GENEL AŞILARDA VİRÜSÜN BEDENE ALINMASI TAM OLARAK ENGELLENEMİYOR”
Hürriyet’in haberine nazaran, sprey sayesinde lokal antikor oluştuğunu söyleyen Balık, “Bu aşı burundan, yani virüsün doğal yoldan girdiği yerden verildiğinde, bağışıklık sistemi lokal antikorları oluşturuyor. Bu lokal antikorlar virüs ile karşılaştığımızda daha burun ve ağız basamağındayken virüsün bedene yayılmasını engelliyorlar. Bu nedenle sprey (nazal) aşılar, şu andaki aşıların yapamadığını da yapıyor. Yani virüsün bulaştırılmasını da engelliyorlar. Şu anki aşılar kas yoluyla verildiği için yalnızca genel antikor oluşturuyor. Genel antikor oluşturduğu için de virüsün bedene alınması tam engellenemiyor. Virüs girdiğinde bu aşılarla hastalık ve ağır hastalık yapması engelleniyor. Bedenin içinde yayılmasını engelliyorlar. Lakin kişinin burnunda ve boğazında virüs bulunduğundan bu şahıslar virüsü diğerine bulaştırabiliyorlar.
HER YAŞ KÜMESİNE UYGUN OLACAK
Teoride bu aşıların başarılı olduğunu söyleyen proseför, “Bu nedenle sprey aşılar teorik olarak salgını önlemede çok daha yüksek muvaffakiyet beklenen bir aşı çeşididir. Olağan ki faz çalışmalarının sonunda ne kadar tesirli olacağı görülecek, zira bu teorik olarak bu türlü. Az sayıda da olsa sprey aşı denemeleri var. Lakin sprey aşı başarılı olursa salgını sonlandırmada en tesirli olacak aşı tipidir. Aşıların kimlere uygulanacağı ile ilgili bahis klinik araştırmalarla belirlenir. Teorik olarak sprey aşı her yaş kümesine kullanılabilir. Burundan püskürtme metodu ile yapılabilir.Kişi kendine de uygulayabilir. Klinik çalışmalar sırasında görülecektir. Buruna mı, boğazın ardına mı püskürtülecek yoksa ikisine birden mi, bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak.”
TAŞIMASI VE SAKLAMASI EPEY KOLAY
Sprey aşının uygulama için kolay bir aparatta olması bekleniyor. Taşıma ve saklama şartlarının da başka aşılara nazaran çok daha kolay olacağı kestirim ediliyor.
Prof. Dr. Balık, sprey aşı çalışmasının Türkiye’de yapılmaya başlandığını söyleyerek şu kelamlara yer verdi:
“Türkiye’de çok sayıda farklı tipte aşı çalışması var. Sprey aşı da bunlardan biri. Aşı tipleriyle ilgili dünyada yapılan denemelerin tümü Türkiye’de de yapılıyor. Aşı tiplerinin çeşitliliği açısından en fazla çalışmanın yapıldığı ülkelerden biriyiz. Lakin maalesef hala üretime geçecek basamakta olan, faz çalışmaları bitmiş olan aşımız yok. Üretim maksadına en yakın aşı Kayseri’de başlatılan inaktif aşı. Sonbaharda üretime geçebilecek durumda olacağını düşünüyorum.”
Haberler.com
