Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin yüksek kısımlarında ilkbahar mevsiminde doğal olarak yetişen ve halk ortasında “ağlayan gelin” ismiyle da bilinen aykırı lalenin, süs bitkileri kesimine kazandırılması için Erzincan‘da hazırlanan proje ve ıslah çalışmaları sürüyor.
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen, Türkiye Karşıt Lale Cinslerinde Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Dala Kazandırılması Projesi kapsamında, tabiatta yetişen süs bitkilerinin tescillenmesi ve muhafaza altına alınması için çalışma yapılıyor.
Ziraat mühendisleri tarafından enstitünün zıt lale koleksiyon bahçesinde 14 yıldır sürdürülen çalışmalarda, 19 vilayetten toplanan 32 zıt laleden bugüne kadar 3’ü, “Vuslat”, “Aslay” ve “Doğu güneşi” isimleriyle tescillenerek süs bitkileri dalına kazandırıldı.
“Yurt dışından önemli talepler geliyor”
Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Birol Karadoğan, AA muhabirine, Türkiye Karşıt Lale Çeşit Geliştirme ve Yeni Çeşitlerin Kültüre Alınması Projesi kapsamında çalışmaların tüm süratiyle sürdüğünü söyledi.
Türkiye’de aykırı lale ıslah çalışmalarının birinci defa enstitülerinde başlandığını hatırlatan Karadoğan, şöyle konuştu:
“Islah çalışmalarını sürdürdüğümüz karşıt laleler ile ilgili yurt içi ve dışından önemli talepler gelmektedir. Bilhassa kelam konusu aykırı laleler olunca bu talep daha da artmaktadır. Burada gerçekleştirdiğimiz uzun soluklu bir çalışma. Şu an kurumumuz ismine tescil ettirdiğimiz üç çeşidimiz elimizde mevcut. İnşallah bir aksilik olmazsa bunların yanı sıra iki çeşidimizi daha kurumumuz ismine tescil ettirerek ülkemiz ismine yeni çeşitleri kazandırmayı planlıyoruz.”
Proje sorumlusu ziraat mühendisi Meral Aslay da aykırı lale koleksiyon bahçesi oluşturduklarını ve bitkileri müdafaa altına aldıklarını anlattı.
“İlk amacımız, süs bitkileri kesimine yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesi”
Ülkenin baharın müjdecisi zıt lale konusunda çok güçlü olduğunu lisana getiren Aslay, şunları kaydetti:
“Doğamızda 40’ın üzerinde aykırı lale bulunmaktadır. Biz bu bitkileri muhafaza altına aldıktan sonra ‘bunları iktisada nasıl kazandırabiliriz’ diyerek ıslah çalışmalarına başladık. Burada birinci maksadımız süs bitkileri kesimine yönelik yeni çeşitlerin geliştirilmesiydi. Bunun için birinci basamakta seleksiyon çalışmaları sonucu Türkiye’nin birinci zıt lale ‘Vuslat’, ‘Aslay’ ve ‘Doğu güneşi’ çeşitlerini geliştirdik. Şu anda alanımızda 38 cins bulunmaktadır. Bu tipler ortasında melezleme yaparak yeni çeşit adaylar da geliştirdik. Bunları da kurumumuz ismine tescile sunacağız.”
Aslay, karşıt lalelerin tıbbi taraftan de incelendiğini belirterek, Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Bilge Şener ile çalışma yürüttüklerini aktardı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Kemal Özdemir
Haberler.com
