Bursa’da, 1468’de Hocailyaszade Mehmed Çelebi tarafından bağışlanan toprakta kurulan ve “Kümbetli Mektep” olarak anılan Hocailyas Ortaokulu binasının onarımı tamamlandı.
Osmangazi ilçesinde, Tarihi Kapalı Çarşı yakınındaki mektebin birinci binası, yıllar içinde savaş ve zelzele üzere olaylar nedeniyle uğradığı tahribat ve yıkımlar yüzünden tamirat gördü, vakit zaman da yenilendi.
Şu anda 501 öğrenci ve 30 öğretmenle eğitim öğretime devam eden Hocailyas Ortaokulu, birinci binanın 1855’te yıkılmasının akabinde vakıf toprağındaki mesken büyütülerek inşa edildi.
Birçok devlet adamı, müellif, hekim, avukat, iş adamı, öğretmen ve sanatçı yetiştiren okulun mezunları ortasında eski Ulusal Eğitim Bakanı Orhan Cemal Fersoy, eski Ulusal Savunma Bakanı Ümit Haluk Bayülgen, eski Ulusal Güvenlik Kurulu Üyesi ve Kara Kuvvetleri Kumandanı Nurettin Ersin de bulunuyor.
Türkiye’nin en eski okullarından Hocailyas Ortaokulunun müdürü Hülya Ayvaz, AA muhabirine, onarımın Bursa Valiliği Yatırım İzleme Uyum Başkanlığınca yapıldığını söyledi.
Binanın mülkiyetinin Vakıflar Genel Müdürlüğüne ilişkin olduğunu belirten Ayvaz, “Burası okul olarak vakfedilmiş, 553 yıl boyunca bu topraktaki binalarda eğitim yapılmış. Tarihi binadaki onarım bitti, başka binada da ufak tefek eksikler var, onlar da bittikten sonra binamıza döneceğiz.” dedi.
Ayvaz, öğrencilerinin süreksiz olarak yaklaşık 2 yıldır tahsil gördüğü Erhan Nasyalçın İlkokulunun yöneticilerine, öğretmenlerine ve çalışanlarına teşekkür etti.
Binayı ve araziyi eğitime bağışlayanların, yüzyıllar geçmesine karşın isimleriyle hala anıldığını lisana getiren Ayvaz, “Türkiye’nin dört bir yanına yayılmış mezunlarının hepsinin gönlünde Hocailyas’ın farklı bir yeri vardır. Çocuklarımıza da bu binayı kullanırken tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkmayı öğretmemiz gerekiyor. Okulumuz iş yerlerinin ortasında, onun için etrafımızla iyi ilgiler kurmaya çalışıyoruz. Aşure, lokma günlerimizde daima birlikte oluyoruz.” diye konuştu.
Hoca İlyaszade Vakıf Mektebi ismiyle kurulmuş
Okulun tarihçesiyle ilgili akademik araştırmalar da yapan müdür yardımcısı Ömer Kadri Bozali, 1468 tarihli Bursa vakıf defterlerindeki kayıtlarda Hoca İlyaszade Vakıf Mektebi isminin geçtiğini belirtti.
Vakfın ve okulun kurucusunun Hoca İlyaszade Mehmed Çelebi olduğunu anlatan Bozali, şu bilgileri paylaştı:
“Mehmed Çelebi, bir mektep, mektebin yanında açık bir konut ve bahçesini vakfa bağışlamış. Osmanlı’nın birinci başşehri Bursa’da 16. yüzyıla kadar tespit edilmiş mahkeme sicillerinde 150 okul var, bunlardan yalnızca ikisi günümüze ulaşmış. Biri Sitti Hatun Mektebi, orası okul olarak kullanılmıyor. Okul olarak kullanılan tek bina Hoca İlyaszade Mektebi. Burası, kurulduğu tarihten itibaren büyük afetler haricinde tıpkı yerde eğitimine devam eden ve birebir vakitte ismi de değişmeden günümüze ulaşan Türkiye’nin en eski okullarından. Ekrem Hakkı Ayverdi’nin Çelebi Mehmed ve 2. Murad Periyodu isimli bir kitabı var, orada Hoca İlyas’ı 2. Murad ricalinden kaydediyor. Onun oğlu olan, okulumuzun kurucusu Hoca Mehmed Çelebi de 2. Murat devrinden sonra Fatih Sultan Mehmet periyodu insanlarından olarak kaydediliyor ve Bursa’nın en güçlü tüccarlarından.”
Bozali, kaynaklarda Osmanlı devrinde okulda ders verenlerden kimilerinin isimlerine de rastladıklarını, 1550’de Siyami Efendi’nin günlük 4 akçeye öğretmenlik yaptığını tespit ettiklerini belirtti.
Okulun 1841’de restore edildiğinin kaynaklarda yer aldığına değinen Bozali, “Muradiye Külliyesi’nin bahçesinde okulun kurucularına ilişkin mezarları tespit ettim. Türkiye’nin birinci Sümerologlarından Prof. Dr. Muazzez İlmiye Çığ’ın babası Hafız Zekeriya İtil de 1926-1930’da okulumuzda muallimlik yapmış. Meşhur karikatürist Cemal Az Güler seyyar fotoğraf öğretmenliği yapmış.” tabirlerini kullandı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / İsmail Özdemir
Haberler.com
