KONDA Araştırma ve Danışmanlık Genel Müdürü ve muharrir Bekir Ağırdır, Türkiye Yayıncılar Birliği öncülüğünde hayata geçirilen OKUYAY Platformunun sonuç toplantısına konuk oldu.
Yeni tip koronavirüs salgını sebebiyle çevrim içi düzenlenen toplantıda Ağırdır, “Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019 ve Pandemi Sürecinin Toplumsal Etkileri” başlıklı bir konuşma yaptı.
Ağırdır, Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019’un hayli kapsamlı bir araştırma olduğunu belirterek, 2 bin 929 bireyle yüz yüze görüşüldüğünü söyledi.
“Toplum aslında kitaba ve kültürel değişime yüzünü dönmüş”
Türkiye’de son 10 yıldır yaşanan siyasi tansiyonlardan kaynaklı, toplumun entelektüel düzeyi noktasında negatif düşünüldüğünü aktaran Ağırdır, “Her şeyden evvel Türkiye Okuma Kültürü Araştırması 2019, bu topluma olan inancımızı, umudumuzu tazeledi diye düşünüyorum. Zira genel olumsuz kanaatlerin bilakis hususları, içeriği tartışılabilir. Fakat Türkiye’deki insanların yüzde 64’ü 3 ayda bir kitap okuyor.” dedi.
“Yani 2008’den 2019’a okuma alışkanlığı yüzde 60’a çıkmış. Doğrusunu isterseniz bu bulguya şaşırmadım. Araştırma bulgularından sonra bütün soruların yanıtlarını ortaya koyduğumuzda, kitap okumayan ya da kitaba uzak kitle olarak tanımlayabileceğimiz, Türkiye’de aşağı üst yüzde 23’lük bir kesim var. Kestirim edileceği üzere bunların her şeyden evvel eğitim düzeyleri düşük. Şunu da hatırlatmalıyız ki, ülkede hala yüzde 8 okuma yazma bilmeyen insan var. Bu yüzde 23’e ilaveten yüzde 16’lık bir küme daha var ki, bir biçimde ‘eskiden okudum’ diyenler. Muhtemelen ‘öğrencilik yıllarında okudum’ diye düşünerek yanıt vermiş olabilir. Aşağı üst toplumun yüzde 39’luk kısmı de okuma kültüründen çok nasibini almamış. Fakat buna karşılık yüzde 42 insan ki okuyanlar kümesi, bunların 3’te biri 24 yaş altında 4’te biri öğrenci. Yüzde 19’luk bir kısım daha var ki okumaya daha yakın duruyor. Ancak iş yoğunluğu, gelir durumu üzere çeşitli nedenlerle kitap okumaya gereğince vakit ayıramadığını söylüyor. Genel olarak bizim KONDA olarak temel yorumumuz toplum aslında kitaba ve kültürel değişime yüzünü dönmüş.”
“Türkiye pandemide yine dayanışmayı keşfetti”
Türkiye’nin son periyotta gecikmiş bir çağdaşlık yaşadığına dikkati çeken Bekir Ağırdır, “Yani Batı ülkelerinin, 1930’lardan 1980’lere kadar süreç içerisinde yaşadığı kentleşme, gündelik hayat pratikleri bakımından çağdaşlaşma, buna bağlı olarak bedel dünyaları açısından bütün zihin referanslarını, Türkiye’deki beşerler son 10-20 yılda yaşıyor. Bu gecikmenin telaşıyla da son derece süratli ve savruk yaşıyorlar. Tahminen içini doldurmadan, sığ bir yüzeyden yaşıyorlar ve tahminen kutuplaşmalar nedeniyle başka kıymet setlerine saplanarak yaşıyorlar. Yeniden de Türkiye toplumu son süratle metropolleşiyor ve kentli pratiklere yöneliyor. Bunun yanı sıra teknolojik sıçrama, benim ‘sanayi toplumundan bilgi toplumuna dönüş’ dediğim, çağ değişimine de süratle adapte olmaya çalışıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ağırdır, pandemi devrine de değinerek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Pandemi boyunca Türkiye toplumu birinci sefer çok uzun müddetten sonra kaybettiği dayanışma hissini tekrar keşfetti. Zira birinci kere siyasi tansiyonlardan, kimlik sıkışmalarından, kutuplaşmalardan ya da metropolleşmenin ürettiği, mekansal değişimlerden ötürü giderek komşu ilgilerimiz, sokakla, mahalleyle bağlantılarımız kaybolmuştu. Lakin pandemi, Türkiye’de yine Türk toplumunun DNA’larında olan ve çok güçlü bir biçimde deneyimlediği, tekrar çok güçlü bir halde toplumsal bellekte yer alan dayanışmayı yine keşfettirdi ve bunun ürettiği çok önemli bir fırsat alanı var önümüzde. Yani giderek memleketimiz için, sokağımız için kaygılanmayı öğrendik. Hasebiyle bu korku ve ihtimamın sonucuyla karşı karşıyayız. Giderek toplum, bir bakıma yeniye dair bütün krizlerin, kutuplaşmaların geçeceği görüşünde ve yeni bir hayata dair her birimiz yeni kanılara ufuk açmış durumdayız. Toplumda geleceğe dair önemli bir umutlanma muhtaçlığı yeşermiş durumda ve umutlanma o muhtaçlığını besleyenlerden birisi tam da OKUYAY Platformunun bahse husus olan kültürel gelişim, kitapla olan alakamız, yeni bilgilere açık olmamıza teşne bir ruh halinin olduğunu sanıyorum. Hakikaten bu manada pandemi periyodunda yaptığımız araştırmalardan yalnızca 6 ayda kitap satışları 2 katına çıkmış durumda. 2020 ocak ayı ile 2020 mayıs ortasında internetten kitap alanların sayısı 2’ye katlanmış.”
Kaynak: Anadolu Ajansı / Aişe Hümeyra Bulovalı
Haberler.com
