Güvenlik güçleri tarafından yapılan operasyonlarda olay yerinde ele geçirilen dijital kanıtlar ile mahkemelerden gönderilen şüphelilere ilişkin elektronik aygıtlar üzerinde incelemeler yapan ATK İsimli Bilişim İhtisas Dairesi, AA grubunca görüntülendi.

İmaj ve ses tahlillerinden şifre kırmaya kadar birçok alanda hadiselerin tahlile kavuşturulmasına katkı sağlayan dairenin bünyesinde Data İnceleme, Ses ve İmaj İnceleme, Taşınabilir Aygıtlar, Kriptoloji ve Elektronik Aygıtlar, Ar-Ge, İş Tasnifi ve Önceliği Ofisi ismiyle 6 alt ünite hizmet veriyor.

Soruşturma savcılıkları ve mahkemelerden incelenmek üzere gönderilen kanıtlar, İş Tasnifi ve Önceliği Ofisi tarafından sınıflandırıldıktan sonra ilgili üniteye aktarılıyor.

TELEFON DOLANDIRICILARININ SES TAHLİLİ YAPILIYOR

Türkiye’de sıklıkla karşılaşılan ve vatandaşları sıkıntı durumda bırakan telefon aracılığıyla dolandırıcılık hadiselerinde, isimli makamlar tarafından gönderilen kanıt niteliğindeki ses kayıtları, Ses ve İmaj İnceleme Şubesince ele alınıyor.

Mahkeme kararıyla kurumca incelenmesine karar verilen kuşkulu şahsın sesi de bu ünitede tahlil ediliyor. Ses Kayıt Odasına alınan şahıs, görevlilerin sorularını yanıtlarken sesi de bilgisayara kaydediliyor.

Kişinin sesini şuurlu olarak değiştirip değiştirmediğine dikkat edilirken ses kaydı uzman bireyler tarafından dışarıdan ses geçirmeyen kulaklıklar takılarak dinleniliyor. Uzmanlar, isimli makamlardan gönderilen ses ile şüpheliden alınan ses kaydını karşılaştırarak, benzerliği oranında +4 ile -4 ortasında puan veriyor. Bu sürecin akabinde sesin benzerlik derecesi belirtilerek hazırlanan rapor, ilgili makamlara gönderiliyor.

ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ DÜŞÜK FOTOĞRAFLARDAN KARŞILAŞTIRMA YAPILABİLİYOR

Fotoğraf karşılaştırmasında ise şayet kuşkulu kişi ATK’ya yönlendirilmişse makul kurallar çerçevesinde fotoğrafı çekiliyor. Ünite, güvenlik kameraları üzere çözünürlüğü düşük görüntüleri ve kalitesi düşük fotoğrafları özel programlar aracılığıyla güzelleştirerek, varsa şüphelinin çekilen fotoğrafları yahut eldeki bilgilerle karşılaştırma yapıp raporunu hazırlıyor.

Ünitede vazife yapan Ses ve Manzara İnceleme Uzmanı İsmail Eren, bu süreçleri AA takımı için kurumdaki bir çalışanın ses ve fotoğrafı üzerinden uygulamalı olarak gösterdi.

“HER TÜRLÜ ELEKTRONİK KANIT İNCELENİYOR”

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan İsimli Bilişim İhtisas Dairesi Lideri Timur Kaan Gündüz, bilgisayar, laptop ve telefon üzere data içeren her tıp aygıttan elde edilen elektronik kanıtların incelendiğini belirterek, hazırlanan raporun mahkemeler yahut savcılıklara gönderildiğini anlattı.

Gündüz, isimli bir operasyon sırasında şüpheliler tarafından kırılarak, suya atılarak ya da yakılarak imha edilmeye çalışılan dijital malzemelerin de incelendiğini lisana getirerek, “Bize kanıtlar nadiren iyi kaidelerde gelir. Bunun üzerinde elde edebildiğimiz oranda data kurtarma ve tamirat süreci yapıyoruz. Bunlardan tekrar edilebilir ve bilimsel usullerle kanıt elde etmeye çalışıyoruz.” sözlerini kullandı.

Gündüz, terör örgütlerinin kendi ortalarında kullandıkları ByLock üzere uygulamaların incelemelerinin de bu ünitelerce yapıldığını belirtti.

Dairede çocuk pornografisi hatalarıyla ilgili de incelemeler yapıldığına dikkati çeken Gündüz, şunları aktardı:

“Çocuk pornografisi dünyanın çok kıymetli problemlerinden bir tanesi. Bununla ilgili yakın periyotta koronavirüs sebebiyle çocukların meskende kapalı kalması ve şüphelilere yakın durması sebebiyle artış oldu. Bu olayları direkt inceliyoruz. İnceleme yapmaya yetkili az laboratuvardan bir tanesi de burası. Bununla ilgili memleketler arası paylaşımlar var. Ortak data tabanları aracılığıyla bilgi paylaşımları yapıyoruz. Kendi geliştirdiğimiz bir skala formülü var. Aslında biz mahkemelere savcılıklara yardımcı olmaya çalışıyoruz. Çok yıpranarak, izlerken bile bizi bu kadar üzen imajlara maalesef pürüz olamıyoruz lakin en azından sanıkların yakalanmasına ve ceza almasına katkıda bulunmaya çalışıyoruz.”

“ADLİ BİLİŞİM ALANINDA YAZILIM GELİŞTİRİYORUZ”

Gündüz, mahkeme ve savcılıklardan üniteye gönderilen kanıtların inceleme esnasında birebir kopyalarının alındığını, incelemesi biten kanıtların raporlandıktan sonra imha talimatı gelinceye kadar ünitedeki server odasında saklandığını söyledi.

İsimli bilişim alanındaki yazılım ve donanımların geliştirilmesi üzerine Ar-Ge kısımlarının faaliyet gösterdiğini aktaran Gündüz, “Yüz karşılaştırmayla ilgili ses ve manzara tahlili yazılımları geliştiriyoruz. Çok sayıda kanıt geldiğinde bunları otomatik halde insanlardan bağımsız inceleyebilecek sistemler dizayn ediyoruz. Yaptığımız şeylerin hepsi bu dairenin, aslında isimli bilişimin daha çok gelişmesi üzerine. Bunları burada yapmak da epeyce keyif ve onur verici.” sözlerini kullandı.